Η Κρήτη είναι ένας δρόμος διαφυγής. Εκεί, σε έναν πάγκο ζωής που πάνω του αναπαύονται καρποί ελιάς, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο –μια συμπυκνωμένη δύναμη Θεών, δύο κρίθινα παξιμάδια κι ένα κύμα δημιουργίας. Σαν αυτό που σάρωσε τη Μινωική Κρήτη κι έφερε τα πάνω-κάτω σε καιρούς παλιούς. «Μια ζωή που δεν εξετάζεται είναι μια ζωή που δεν αξίζει κάποιος να τη ζει» γράφει ο Πλάτωνας στην Απολογία του Σωκράτη. Στα χωριά του Ηρακλείου ένας άντρας εξετάζει τη ζωή του κι αποφασίζει να επιστρέψει σ αυτήν.
Από τον Πέτρο Κασιμάτη (Goldentraveller.org)
Ο άντρας λέγεται Μύρων Καμνάκης. Η ζωή του όλη κατανέμεται στους ελαιώνες στην Αγία Βαρβάρα Ηρακλείου. Ανεβαίνοντας με το άλογο στις κορυφές 400-600 μέτρα στα ψηλά του Ηρακλείου, από τη μία αντικρίζει τη μυστηριώδη νήσο Δία κι από την άλλη νότια το Λυβικό πέλαγος. Η ζωή του κατανέμεται στη γυναίκα του Έλλη Τιτάκη και στα τέσσερα παιδιά του, την Βαρβάρα, τον Αντώνη, την Ειρήνη και τον Γιάννη. Αυτά είναι τα… πέντε Νόμπελ αγάπης που έχει κερδίσει μέχρι τώρα. Με αυτά προσπαθεί να κερδίσει σαν μοναχικός λύκος τα χρυσά βραβεία για τους καρπούς της ελιάς και να ξεχωρίσει από Ισπανούς και Ιταλούς. Και να που προηγείται ο Έλληνας σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Κι αφού μιλάμε για λάδι, σε ολόκληρο τον ντουνιά.
Απέναντι σε όλους τους δαίμονες ο Καμνάκης σκέφτηκε Κρητικά. Οργάνωσε την παραγωγή του, προστάτεψε τους ελαιώνες του, ύψωσε με ορθολογικό τρόπο χωρίς εκπτώσεις τα μουρέλα του, ακολούθησε συνθήκες ιδανικές στα λιοτρίβια που φιλοξενήθηκε, επέλεξε μυστηριώδη μπουκάλια για να χωρέσει ως εκεί τα μυστικά του και τον πράσινο πολύτιμο χυμό. Κέρδισε με το σπαθί του το Χρυσό Βραβείο Ποιότητας στον διεθνή διαγωνισμό του Λονδίνου για το 2017. Οι αναλύσεις που προηγήθηκαν κι ακολούθησαν, έδειξαν πως καμιά χημική ουσία – από τις 140 που ανιχνεύονται- δεν χώρεσε στον ελαιώδη θησαυρό του.
O θησαυρός είναι μέσα στο θησαυροφυλάκιο και ονομάζεται Eliama Daily Value. «Αυτό είναι το απόσταγμα των κόπων μας θα πει η Έλλη Τιτάκη –η σύζυγος του Μύρωνα μα και ο ίδιος ο υπερήφανος Μινωίτης που επινόησε, «γέννησε», εμπνεύστηκε αυτόν τον …πολιορκητικό κριό για την είσοδο στις διεθνείς αγορές αυτού του πολύτιμου αποκτήματος. Που στην ουσία είναι το πέμπτο παιδί της οικογένειας Καμνάκη.
Ένα άλλο μπουκάλι του το Eliama Daily Value σάρωσε σε φαινόλες (οι προστατευτικές για τον οργανισμό ουσίες που αναχαιτίζουν καρδιακές και καρκινικές παθήσεις). Μάλιστα, σε ειδική εκδήλωση που έγινε στην Παλαιά Βουλή την Άνοιξη του 2017 το σπάνιο αγουρέλαιο (που είναι η ….χρυσή εκδοχή αυτής της συναρπαστικά ισχυρής οικογενειακής μονάδας), παρουσία Πανεπιστημιακών και εμπειρογνωμόνων ο Καμνάκης κέρδισε το βαθύ σεβασμό καθώς οι φαινόλες του ελαιόλαδου του αναρριχήθηκαν στα 1040 mg ανά κιλό!
Ο Λόρενς Νταρελ ο διάσημος Άγγλος μυθιστοριογράφος τα έχει αποδώσει όλα αυτά υπέροχα από το 1938. Ιδού τι γράφει:
«…Μετά την πρώτη σύνθλιψη στο λιοτρίβι, έρχονται οι άντρες με τα φαρδιά τους κοφίνια, συλλέγουν την ελαιόπιτα, και στοιβάζουν τον γκριζωπό της πολτό σε μια ξύλινη πρέσα• το άλογο, που η προσπάθειά του στη μυλόπετρα είναι πλέον περιττή, λύνεται από το χαλινάρι του και τριγυρίζει ελεύθερο στο μαντρί. Ανασηκώνοντας το μακρύ ξύλινο μοχλό, οι άντρες αρχίζουν να συμπιέζουν περιστροφικά τον πολτό, βοηθώντας το λάδι να κυλήσει, αν ο καιρός είναι κρύος, ρίχνοντας του βραστό νερό.
Καθώς η πίεση αυξάνεται, δένουν ένα σκοινί σε ένα είδος πρωτόγονου βαρούλκου, ρίχνοντας όλο το βάρος τους πάνω σε αυτό το κατασκεύασμα που τρίζει. Είναι σαν κάτι να γεννιέται στο μισοσκόταδο της μεγάλης αποθήκης. Τα βογκητά τους αντηχούν μέσα από τα κυπαρισσένια πατώματα του σπιτιού. Το βαρούλκο τρίζει. Τα πουλερικά κακαρίζουν νευρικά τρέχοντας ανάμεσα στα πόδια των αντρών. Δίπλα στο μεγάλο τζάκι, με το φως της φωτιάς να παιχνιδίζει πάνω στη γενειάδα του, βαθιά ικανοποιημένος ο ηγούμενος του τοπικού μοναστηριού παρέχει απλόχερα την ηθική του υποστήριξη ρουφώντας γουλιά γουλιά το κρασί του…
Ολόκληρη η Μεσόγειος –τα γλυπτά, τα φοινικόδεντρα, τα χρυσαφένια κομπολόγια, οι γενειοφόροι ήρωες, το κρασί, οι ιδέες, τα πλοία, το φεγγαρόφωτο, οι φτερωτές γοργόνες, οι ηλιοκαμένοι άντρες, οι φιλόσοφοι- όλα μοιάζουν να αναδύονται μέσα από την πικρή, στυφή γεύση αυτής της μαύρης ελιάς, ανάμεσα στα δόντια. Μια γεύση πιο παλιά από το κρέας, πιο παλιά από το κρασί. Μια γεύση παλιά σαν το δροσερό νερό».
Η Κρήτη λατρεύει να κακομαθαίνει τον εαυτό της. Ειδικά αν έχεις χρόνια να την επισκεφθείς. Σε γεμίζει αναμνήσεις , χωρίς αγιουβερδικές τελετουργίες, με δείπνα κατευθείαν από τα θέματα του Γκρέκο. Δείπνα με συνδαιτυμόνες άντρες με γενειάδες, μακρόστενα κεφάλια, μαύρα πουκάμισα, σαν να ξεπήδησαν για ένα βράδυ από τον καμβά του ζωγράφου του Θεού.
Η επίσκεψη στην οικογένεια Καμνάκη είναι μια επένδυση στον ελεύθερο χρόνο. Πίσω από τα Σαββατοκύριακα κρύβονται οι πιο απλές επιθυμίες:
-Να βρέξεις στο καταπράσινο λάδι ένα κρίθινο παξιμάδι, να κόψεις μια ντομάτα στα τέσσερα και να χυθεί στα σωθικά της η εξτρα παρθένα εκδοχή της ζωής, να υποκλιθείς στη ρίγανη και να κάνεις το σταυρό σου.
-Να ακούσεις τη συμβουλή μιας ντόπιας γιαγιάς και να χαλαρώσεις σε μια βυσσινί πολυθρόνα αντικρίζοντας βόρειους λαούς να εκστασιάζονται στο πυκνό λάδι που ρέει αργά. Που εκτοξεύει τα αρώματα του. Την ίδια στιγμή που τα φύλλα τρίζουν κάτω από σόλες που βυθίζονται στο χώμα. Στη σκιά αυτού του ελαιώνα που μας λέει την ιστορία του……
Ο Ρενουάρ είχε γράψει για τις ελιές στις πλαγιές. «Ο ουρανός που παίζει ανάμεσα τους αρκεί για να σε τρελάνει….».
Από τα Ισπανικά ελαιοτριβεία (πρώτη χώρα παραγωγής) ξεκινούν οι αποστολές στις Αραβικές χώρες όπου εκεί το τρώνε αλλά τοχουν και ως τονωτικό για τα μαλλιά. Στην Ινδία προτιμούν να το απλώνουν στα μαλλιά και να μην το τρώνε. Στη Μέκκα το λαμβάνουν ως δώρο κάποιοι εκλεκτοί από τον Βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας. Στις ΗΠΑ το θέλουν ελαφρύ. Στο Μεξικό το προτιμούν σκούρο και πικάντικο. Στη Μ. Ανατολή το θέλουν καταπράσινο και γλυκό.
Στην Ελλάδα οι σοβαροί ελαιοπαραγωγοί δεν κάνουν μίξεις. Υπάρχει άφθονη παραγωγή εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου με υψηλές φαινόλες που κάνουν τους υπόλοιπους δυο σοβαρούς ανταγωνιστές (Ισπανία, Ιταλία) να χάνουν τον ύπνο τους. Ειδικά όταν ξεκινά μια επιθετική εκστρατεία για τη φρουτώδη κορωνέικη ποικιλία με το πλούσιο σώμα που μετατρέπει τις σαλάτες σε ονειρώδη παραδείσια πιάτα….Το πικάντικο ιταλικό λάδι με το …πειραγμένο Ισπανικό εγκαταλείπουν τη θέση τους για να στεφθεί νικητής το ελληνικό αγουρέλαιο.
Μου αρέσει αυτή η αποστολή στα πεδινά και στα ορεινά της Κρήτης. Με τους άντρες εδώ να έχουν αφεθεί κυριολεκτικά στα χέρια του πιο εξαγώγιμου προϊόντος του νησιού. Αυτό το νησί διάλεξε ο Θεός για να το κάνει να μεγαλουργήσει. Όταν βέβαια το θελήσουν οι άνθρωποι… Κι αυτός ο δαιμόνιος Έλληνας που έχω μπροστά μου ξέρει καλυτέρα από όλους στη Μεσόγειο πως τα λιόδεντρα του είναι απόγονοι όσων δέντρων μπολιαστήκαν πριν 7000 χρόνια. Για να αλείψουν το σώμα τους οι θεοί του Ολύμπου. Να χριστούν οι Βασιλιάδες. Να αρωματιστούν οι Φαραώ.
Συμφωνήσαμε με τον Καμνάκη σε μια πλαγιά του Ηρακλείου πως η πικρή γεύση του θεϊκού αγουρέλαιου θα έχει πάντα το άρωμα της ιστορίας.
