«Vanity» (ματαιοδοξία) στη Μύκονο; Πού αλλού μια έκθεση με τον παραπάνω τίτλο και εκθέματα κοσμήματα θα ταίριαζαν καλύτερα αν όχι στο κοσμοπολίτικο νησί των Κυκλάδων; Κάπως έτσι σκέφτηκε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων που ετοίμασε την έκθεση «Vanity. Ιστορίες κοσμημάτων στις Κυκλάδες», η οποία εγκαινιάζεται αρχές Αυγούστου στο ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκόνου.
Η έκθεση, που δεν είναι μόνον αρχαιολογική, περιλαμβάνει κοσμήματα όλων των περιόδων, από την Εποχή του Λίθου ως σήμερα (επίσης δυο τοιχογραφίες και μια μεταβυζαντινή εικόνα), καθώς και ειδικά φτιαγμένα για την περίσταση κοσμήματα 12 σύγχρονων Ελλήνων δημιουργών, διεθνώς καταξιωμένων, όπως η Λητώ Καρακοστάνογλου, ο Νίκος Κούλης, η Ιλεάνα Μακρή, η Ιωάννα Σουφλιά και ο Μηνάς. Η διάρκειά της θα είναι ένας χρόνος και στη συνέχεια θα περιοδεύσει στις υπόλοιπες Κυκλάδες, με τερματικό σταθμό την Αθήνα.
Γιατί, λοιπόν, Vanity; «Επιλέξαμε αυτό τον τίτλο πρώτον στα αγγλικά γιατί απευθύνεται σε διεθνές κοινό και δεύτερον γιατί η ματαιοδοξία εμπεριέχει τη βασικότερη παράμετρο των εκθεμάτων. Θέλαμε επίσης έναν σύντομο και εύληπτο τίτλο με αναφορά και στο σήμερα, μέσα από τον οποίο ο επισκέπτης να αντιλαμβάνεται κάτι οικείο», αναφέρει ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρης Αθανασούλης, ο οποίος και συμπληρώνει: «Τα κοσμήματα είναι αντικείμενα που δεν καταδεικνύουν μόνο φιλαρέσκεια και ματαιοδοξία, αλλά πολλές φορές είναι και μαγικά, έχουν φυλακτικές ιδιότητες, κρύβουν πολλά νοήματα και συνδηλώσεις.
Ωστόσο, από όλα διαλέξαμε εκείνο που στην ουσία αποτελεί έναν κρίκο ο οποίος ξεκινά από την Εποχή του Λίθου και φτάνει στο σήμερα. Το κόσμημα είναι η μόνιμη φιλαρέσκεια, η βασική παράμετρος που παραπέμπει στη ματαιοδοξία που έχει ο άνθρωπος για την εμφάνισή του. Νομίζω ότι όλα αυτά δίνονται μέσω του “Vanity” με τον καλύτερο τρόπο, σαν ένας λόγος, σαν μια εικόνα που κινεί αμέσως το ενδιαφέρον».
Φυσικά, δεν θα μπορούσε να μην είναι και μια νύξη για τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της Μυκόνου. «Η Μύκονος είναι μια ετεροτοπία, γιατί ουσιαστικά εκεί κυριαρχεί ο «μη χρόνος» της διασκέδασης. Επομένως, κρύβεται και μια άλλη έννοια της ματαιοδοξίας, η κενότητα ως προς το γεγονός ότι δεν σε ενδιαφέρει τίποτα άλλο από το να περάσεις καλά τις ημέρες των διακοπών σου, που είναι και λογικό», τονίζει.
Φυσικά υπάρχει και η γειτνίαση με τη Δήλο. «Είναι ο κρίκος που συνδέει το σήμερα της Μυκόνου με το χτες της Δήλου. Ξέρουμε καλά όχι μόνο από τις πηγές αλλά και από τις ανασκαφές ότι στη Δήλο υπήρχε έντονα η διάθεση της ματαιοδοξίας, της επίδειξης, της γλυκιάς ζωής», προσθέτει.
Τα περισσότερα εκθέματα, παλιότερα και πρόσφατα ανασκαφικά ευρήματα, παρουσιάζονται πρώτη φορά στο κοινό. Ανάμεσά τους υπάρχουν κοσμήματα που παρουσιάζονται πρώτη φορά στις Κυκλάδες, παρά την προέλευσή τους από αυτές, δάνεια στη Vanity από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών και το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, αλλά και κοσμήματα που εκτίθενται πρώτη φορά στο πλαίσιο μιας αρχαιολογικής έκθεσης, δάνεια του Λαογραφικού Μουσείου Μυκόνου, του Εκκλησιαστικού Μουσείου Εκατονταπυλιανής Πάρου και της Συλλογής Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Έργων Νάουσας Πάρου, καθώς και τα κοσμήματα της Μαρουλίνας, ευγενής παραχώρηση του εγγονού της Άρη Γεωργιάδη.
Τη θεματική της έκθεσης υποστηρίζουν τρία μοναδικά ζωγραφικά έργα: μια εικόνα Παναγίας Βρεφοκρατούσας του 17ου αι. από την Πάρο, η γνωστή υστεροκυκλαδική τοιχογραφία με την «Ιέρεια» από την προϊστορική πόλη του Ακρωτηρίου και μια τοιχογραφία ολόσωμης Παναγίας Βρεφοκρατούσας του 13ου αιώνα από τη Νάξο. Οι τοιχογραφίες εκτίθενται για πρώτη φορά στις Κυκλάδες -η τελευταία μάλιστα για πρώτη φορά εν γένει.
Η έκθεση αφού ολοκληρώσει τον κύκλο της στη Μύκονο θα μεταφερθεί σε άλλα νησιά των Κυκλάδων: Στη Σαντορίνη, την Άνδρο, τη Νάξο, τη Μήλο, τη Σύρο κλπ. Ο κύκλος της έκθεσης θα ολοκληρωθεί με την μεταφορά της σε μουσεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, ενώ υπάρχει σχεδιασμός και για την μεταφορά της σε μουσεία του εξωτερικού.
