Τη μεγάλη επιτυχία του σκληρού τηλεριάλιτι «Survivor» προσπαθεί να εξηγήσει η Αφροδίτη Γραμέλη σε μια εξαιρετική ανάλυση της στο «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ», παραθέτοντας παράλληλα γνωστά και άγνωστα στοιχεία της καθημερινής τηλεοπτικής σειράς που κρατά καθηλωμένους αρκετούς χιλιάδες Έλληνες κάθε βράδυ. Διαβάστε τι γράφει η Αφροδίτη:
«[…] Κι όμως, η πείνα είναι αυτή που τροφοδοτεί τη δράση στο γυαλί και εξάπτει την περιέργεια στον καναπέ. Οι πεινασμένοι παίκτες, άσημοι και διάσημοι, μπροστά στη θέα μιας τυροπίτας ενεργοποιούν όλες τις δυνάμεις τους αλλά και την πιο άγρια πλευρά της ανταγωνιστικότητάς τους. Οι άντρες καλούνται να αποδείξουν ότι οι κοιλιακοί κόποις κτώνται και οι κοπέλες ότι τα καλογυμνασμένα κορμιά τους μπορούν εκτός από χάρμα οφθαλμών να γίνουν «φονικά» εργαλεία διεκδίκησης επάθλων.
Αρκούν μερικοί κεφτέδες ή ένα χάμπουργκερ ως ερέθισμα για να τσαλαβουτήσουν σε λάσπες, να κρεμαστούν από σκοινιά, να πηδήξουν δύσκολα εμπόδια, να σημαδέψουν με ακρίβεια στόχους, να τρίψουν τα μούτρα τους στην άμμο. Ολα για το φαγητό. Και στη συνέχεια έρχεται το πολυπόθητο ξεκατίνιασμα, απαραίτητο συστατικό κάθε λαοφιλούς ριάλιτι. Αυτό που καλλιεργείται σε όλες τις ομάδες που αποτελούνται από φιλόδοξους διαφορετικούς παίκτες. Ποιος είναι καλύτερος, ποιος μιλάει πολύ, ποιος σχολιάζει τους συμπαίκτες του, ποια ερωτοτροπεί με συμπαίκτη της, ποιος υποδύεται τον καλοθελητή και αποδεικνύεται φίδι κολοβό.
Ολοι οι χαρακτηριστικοί τύποι της ελληνικής μικροαστικής κοινωνίας καθρεφτίζονται στα πρόσωπα των παικτών και των δύο ομάδων: ο κάγκουρας που διατυμπανίζει το γκελ που έχει στις γυναίκες, ο κουτσομπόλης, η κατίνα, η υστερική, ο μάτσο μόνο μπράτσο, ο πολλά βαρύς και κυριολεκτικά ασήκωτος, ο μάγκας που πάντα θέλει να ξεχωρίζει, ο επαρχιώτης, ο φιγουρατζής, η κατά φαντασίαν Λάρα Κροφτ, το καλό παιδί, ο καλοθελητής, το ταγάρι, η ήρεμη δύναμη. Ολοι και όλες κομμάτια ενός συναρπαστικού ανθρώπινου παζλ.
Ενα ριάλιτι πέτυχε διάνα χρονικά μια εξαθλιωμένη κοινωνία, η οποία στην οθόνη της τηλεόρασής της είδε μια τηλεοπτική μεταφορά του προσωπικού της δράματος: της πείνας, της εμφυλιοπολεμικής διάθεσης και του αδικαιολόγητα έντονου ανταγωνισμού. Ακόμη και αν το έπαθλο δεν ήταν οι κεφτέδες με τις τηγανητές πατάτες, και πάλι ο αγώνας θα ήταν σκληρός μόνο και μόνο για χάρη των εντυπώσεων. Κανένας οίκτος για τους χαμένους, καμία κίνηση υποστήριξης.
Για παράδειγμα, αν και οι Διάσημοι κέρδιζαν σερί τις μονομαχίες και τα αγωνίσματα, ποτέ δεν πρόσφεραν ούτε ένα μέρος της τροφής τους -ακόμη κι όταν αυτή ήταν διπλή (χάμπουργκερ και hot dog)- στους πεινασμένους ανταγωνιστές τους. Ούτε καν πέρασε από το μυαλό τους κάτι τέτοιο. Μονοφαγάδες και απόλυτα εγωιστές. Το «Survivor» είναι ουσιαστικά η μικρογραφία μιας κοινωνίας σε κατάσταση εξαθλίωσης με μικρές αναλαμπές χαράς και ανατροπής. Ολο αυτό πασπαλίζεται και από τη ματαιοδοξία της προβολής και της δημοσιότητας, που για μεν τους Μαχητές λειτουργεί ως κάτι πρωτόγνωρο, για δε τους Διάσημους, σε εποχές όπου η σόουμπιζ ζει μια βαρβάτη παρακμή, ως ενισχυτική ένεση.
Τα ρεκόρ τηλεθέασης σπάνε κάθε μέρα
Αυτό που είναι εντυπωσιακό για το φαινόμενο «Survivor» δεν είναι μόνο τα υψηλά ποσοστά τηλεθέασης. Αυτά είναι δεδομένα και αγγίζουν μέχρι στιγμής για το σύνολο των επεισοδίων που έχουν προβληθεί το 40,5% στο 15-44 και το 31% στο γενικό σύνολο. Τα ποσοστά αυτά αποτελούν τον επίσημο μέσο όρο, ωστόσο υπάρχουν περίοδοι κατά τις οποίες εκτινάσσονται σε ύψη-ρεκόρ φτάνοντας ακόμη και το 70%. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχει καταγραφεί ως μέσος όρος τηλεθεατών που παρακολούθησαν έστω για ένα λεπτό το ριάλιτι ο μαγικός αριθμός 2.200.000. Δηλαδή επί της ουσίας έχουμε να κάνουμε με γιουροβιζιονικές επιδόσεις καλών εποχών.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο κατηγορίες κοινού που συνιστούν την κινητήριο δύναμη του προγράμματος και οι οποίες μέχρι τώρα δεν το έκαναν για παρόμοια αντίστοιχα προγράμματα. Εκεί που πραγματικά σαρώνει το ριάλιτι του ΣΚΑΪ είναι οι άνδρες όλων των ηλικιών. Ο μύθος που ήθελε μέχρι χθες τις γυναίκες να είναι η δύναμη όχι μόνο της αγοράς αλλά και της τηλεοπτικής αγοράς καταρρίπτεται. Υπάρχουν επεισόδια τα οποία οι άνδρες του ηλικιακού γκρουπ 15-34 τα παρακολουθούν σε ποσοστό 70%, ενώ πάνω από το 50% βρίσκεται και το κομμάτι του κοινού που αφορά άνδρες ηλικιών 45-65.
Είναι λογικό να εθιστεί το ανδρικό κοινό, το οποίο παρακολουθεί έναν αγώνα δράσης με αθλήματα, σκληρές δοκιμασίες στις οποίες συμμετέχουν ισότιμα άνδρες και γυναίκες και με ακραίες ως και επιθετικές συμπεριφορές. Επιπλέον, το πρόγραμμα λειτουργεί μέχρι έναν βαθμό ως η απόλυτη συνταγή του «φάτε μάτια ψάρια», καθώς τα πολύ ωραία σώματα των υποψηφίων προβάλλονται αριστοτεχνικά από τους καμεραμάν και εν συνεχεία μοντάρονται καταλλήλως από τους συντελεστές της εκπομπής, οι οποίοι δημιουργούν ένα παζλ εικόνων, τοπίων και οπισθίων που εναλλάσσονται ισότιμα ως προς το τελικό -γοητευτικό ομολογουμένως- αποτέλεσμα.
Σε όλο αυτό που βγαίνει κυρίως ως επιτυχημένο αποτέλεσμα, τελικά συμβάλλει και η περιγραφή των αγωνισμάτων από τον παρουσιαστή Σάκη Τανιμανίδη, ο οποίος μεταδίδει με πρωτόγνωρο πάθος την εξέλιξη του παιχνιδιού, παραπέμποντας πολλές φορές σε περιγραφές αγώνων ποδοσφαίρου από παλιούς και χαρακτηριστικούς σπορτσκάστερ. Οσο για τον τρόπο εκφοράς του λόγου του, τους γλωσσικούς ιδιωματισμούς του αλλά και τα λάθη, όλα αυτά όχι μόνο δεν είναι ενοχλητικά, αλλά θα έλεγε κανείς ότι είναι γοητευτικά και χαριτωμένα, προκαλώντας μια ολόκληρη συζήτηση στα σχετικά sites και στα κοινωνικά δίκτυα.
Το δεύτερο είδος κοινού που είναι άξιο αναφοράς είναι το νεανικό ή δυναμικό ή πολύ νεαρό ή όπως θέλουν να το αποκαλούν ειδικοί και μη ειδικοί του χώρου. Οι πιτσιρικάδες, οι οποίοι είχαν γυρίσει την πλάτη στην τηλεόραση, το παρακολουθούν πλέον φανατικά. Ενα μεγάλο κομμάτι κόσμου, το οποίο δεν το αφορούσε το ελληνικό πρόγραμμα της ιδιωτικής τηλεόρασης, αλλά το μόνο που το ενδιέφερε ήταν το κατέβασμα ξένων σειρών και ταινιών, ξαφνικά γίνεται ο σκληρός πυρήνας των τηλεθεατών του «Survivor».
Και φυσικά τα πολύ μικρά παιδιά που ακόμη λειτουργούν γοητευμένα από το παιχνίδι -και δη το ομαδικό- και τα οποία έχουν ανακαλύψει ένα νέο είδος δράσης για να σπάσει η μονοτονία του ποδοσφαίρου και του ηλεκτρονικού παιχνιδιού.
Σε όλο αυτό παίρνει μέρος φυσικά και το κοινό, το οποίο καλείται κάθε φορά να ψηφίσει το πρόσωπο που θέλει να αποχωρήσει από το περίφημο Συμβούλιο του Νησιού. Αυτοί που ψηφίζουν ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες και σίγουρα ο ρόλος τους είναι καθοριστικός για τις εξελίξεις. Μια ακόμη ικανοποίηση γι’ αυτή τη μερίδα του κόσμου που, εκτός από την ταύτιση που μπορεί να νιώσει με κάποιον από τους παίκτες, παίρνει και τον ρόλο του καθοριστικού παράγοντα της πορείας του αγαπημένου του προγράμματος.
Πώς στήθηκε το φετινό «Survivor»
Οι προηγούμενες εμπειρίες των λίγο μεγαλύτερων τηλεθεατών από τα «Survivor» που παρουσίασαν οι Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης και Γρηγόρης Αρναούτογλου ήταν καλές, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είχαν το τωρινό εκτόπισμα. Τότε όλοι μιλούσαν για την Ορθούλα και την Ευαγγελία, αλλά κυρίως για τον Ηλία Βαλάση, τον οποίο είχε ερωτευτεί μεγάλο κομμάτι του θηλυκού τηλεοπτικού κοινού, αλλά σε καμία περίπτωση το ριάλιτι δεν είχε διεισδύσει σε τέτοιον βαθμό στην ελληνική κοινωνία.
Οι ομάδες αφορούσαν τους Βόρειους και τους Νότιους και τελικά, παρά το έπαθλο των 200.000 ευρώ, πραγματικά κερδισμένος και ο μόνος που έκανε καριέρα είναι ο Σπύρος Σούλης. Ο Βαλάσης χάθηκε και οι δύο ξανθιές αδίστακτες παίκτριες, η Ορθούλα και η Ευαγγελία, εξαργύρωσαν τη δημοσιότητά τους με αποκαλυπτικές φωτογραφήσεις σε ανδρικά περιοδικά της εποχής, τα οποία έσπασαν τα ρεκόρ πωλήσεων.
Ηταν η περίοδος όπου «έπεφταν λεφτά από τον ουρανό», ανθούσαν τα κανάλια και γενικά ανηφόριζε επικίνδυνα η ματαιοδοξία και ο νεοπλουτισμός της ψευτοευδαιμονούσας κοινωνίας. Λογικό ένα τέτοιο ριάλιτι να έχει τον ρόλο του… πασατέμπου. Τώρα η κατάσταση είναι διαφορετική και σε αυτό βοηθάει και το γεγονός ότι τα στελέχη προγράμματος του ΣΚΑΪ έκαναν όχι μόνο πολύ καλό κάστινγκ, αλλά επένδυσαν σε σχετικά άφθαρτα ή νέα πρόσωπα αποφεύγοντας να επωμιστούν μια διαγνωσμένη φθορά που κυριαρχεί στον κόσμο της σόουμπιζ και στις παρηκμασμένες εκφάνσεις του lifestyle. Στον αγώνα για την τροφή πλέον μπαίνουν όχι μόνο οι λεγόμενοι βιοπαλαιστές, αλλά και κάποιοι που βρέθηκαν από τη μια στιγμή στην άλλη στον αέρα.
Ο ΣΚΑΪ ίσως να το μυρίστηκε, ίσως να στάθηκε απλά τυχερός, αν σκεφτεί κάποιος ότι όταν αγόραζε από την τουρκική εταιρεία παραγωγής τα δικαιώματα του «Survivor» αλλά και του «The Voice» κάποιοι ψιθύριζαν ότι πρόκειται για ξεπερασμένα τηλεοπτικά προϊόντα. Μέχρι το περασμένο καλοκαίρι ο Τούρκος παραγωγός Ατζούν Iλιτζαλί, στενός φίλος και υποστηρικτής του Ερντογάν, βρισκόταν σε προχωρημένες συζητήσεις με το STAR και για τις δύο παραγωγές. Ο ΑΝΤ1 ήθελε το «Voice», όμως σύμφωνα με κάποιες πλευρές ο Τούρκος παραγωγός δεν διαπραγματευόταν τα δικαιώματα αν δεν του εγγυόνταν ότι θα έχει τον δημιουργικό έλεγχο και των δύο σόου.
Η εταιρεία του Acun Medya ήταν αδιάλλακτη σε βαθμό υπερβολής και αμετακίνητη στη διάρκεια των συζητήσεων και το όλο πνεύμα δεν μπορούσε να συμβαδίσει με την άποψη του ΑΝΤ1, ότι πρέπει να έχει λόγο σε ένα πρόγραμμα που θα προβληθεί στην ελληνική τηλεόραση. Τελικά η όλη προσπάθεια ναυαγεί και εμφανίζεται ο ΣΚΑΪ, ο οποίος παίρνει το πακέτο που αποδείχθηκε ο θησαυρός της τηλεοπτικής σεζόν. Οι πληροφορίες θέλουν το ποσοστό των ριάλιτι στο prime time την επόμενη σεζόν να ανέρχεται στο 70%, κάτι που μάλλον δεν θεωρείται απίθανο. Ηδη το πρόγραμμα των καναλιών αλλάζει αιφνιδιαστικά και πολλά ριάλιτι ετοιμάζονται να μπουν στον ανταγωνισμό για να κερδίσουν το χαμένο έδαφος».
ΠΗΓΗ: ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
