Τον Ιανουάριο του 1999 ο δημοσιογράφος του ΒΗΜΑτος Βασίλης Λαμπρόπουλος θα απεκάλυπτε μαρτυρίες και ντοκουμέντα-φωτιά για τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάνη. Μια απώλεια που θα ήταν το πρώτο οδυνηρό χτύπημα της μοίρας στον Ελληνα μεγιστάνα Αριστοτέλη Ωνάση. Θα ακολουθούσε η απώλεια της Χριστίνας Ω, ένας χλευασμός της Μοίρας στον Ελληνα ξυπόλητο πρόσφυγα που είδε τον κόσμο που κατέκτησε να γκρεμίζεται. Η Κατάρα των Ωνάση δεν είχε πει ακόμη την τελευταία της λέξη. Η Αθηνά μετά από 11 χρόνια γάμου με τον Αλβάρο, αδυνατισμένη και μελαγχολική έπρεπε να βρει την δύναμη να ξεγελάσει την Κατάρα που καταδιώκει τους Ωνάση.

«Κατά το τρίμηνον διάστημα που το σκάφος παρέμεινε, μετά την σύνδεσιν των συρματόσχοινων, εκτεθειμένον και αφύλακτον εις την πίσταν, ήτο δυνατόν να λάβωσιν χώρα και πράξεις “σαμποτάζ” ακόμη».

Το απολογητικό υπόμνημα του μηχανικού της Ολυμπιακής Αεροπορίας Δημητρίου Πιπεράκη, που κατετέθη λίγες ημέρες μετά τον θάνατο ­ στις 23 Ιανουαρίου 1973 ­ του 25χρονου μονάκριβου γιου του Αριστοτέλη Ωνάση, Αλέξανδρου, όριζε το «παιχνίδι των υποψιών». Η συντριβή του μικρού αμφίβιου αεροσκάφους Piaggio 136, με στοιχεία νηολογήσεως SX-BDC, εκείνο το απομεσήμερο του Ιανουαρίου, στον διάδρομο απογείωσης του Ελληνικού, άφηνε πολλά περιθώρια αμφιβολιών. Αποτέλεσε επί 26 χρόνια μια υπόθεση όπου τη μυθοπλασία ακολουθούσε η απόπειρα στοιχειοθεσίας, όπου οι υπόνοιες δολιοφθοράς συνδυάζονταν με τα πορίσματα των πραγματογνωμόνων, όπου τα πολλαπλά κίνητρα αναζητούσαν την επαλήθευση από τα πραγματικά περιστατικά.

Ο θάνατος του γιου του ανθρώπου που μεσουρανούσε τότε στο παγκόσμιο εφοπλιστικό και επιχειρηματικό στερέωμα δεν θα μπορούσε να ήταν τυχαίος! Σαν το απρόοπτο, το ατύχημα να είναι μόνο για τους κοινούς θνητούς…

Εξάλλου ο Αριστοτέλης Ωνάσης θεωρούσε βέβαιο ότι ο Αλέξανδρος έπεσε θύμα εγκληματικής ενέργειας. Χωρίς όμως να παρουσιάσει κανένα περαιτέρω στοιχείο, χωρίς ποτέ να μιλήσει για το ενδεχόμενο κίνητρο των «ηθικών αυτουργών». Μόνος αυτός ίσως να ήξερε ή έστω να ήθελε να πιστεύει…

«Το Βήμα» παρουσιάζει σειρά αποκαλυπτικών στοιχείων αλλά και σημαντικών ­ μη καταγεγραμμένων ως σήμερα ­ μαρτυριών για τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάση. Παρουσιάζει όχι μόνο το ακριβές περιεχόμενο των πορισμάτων των πραγματογνωμόνων αλλά και όσα αναφέρουν σήμερα ­ 27 χρόνια μετά ­ οι μηχανικοί του αεροσκάφους, οι άνθρωποι που παρακολούθησαν από κοντά τις τελευταίες κινήσεις του Αλέξανδρου αλλά και τις μυστικές έρευνες που ακολούθησαν. Σε μια αναλυτική διερεύνηση του τραγικού περιστατικού που έφερε τη δραματική αίσθηση απώλειας και «ασυνέχειας» στη ζωή και στις δραστηριότητες του Αριστοτέλη Ωνάση.

Ολα είχαν ξεκινήσει δύο ημέρες πριν από το τραγικό συμβάν, όταν η αγγελία που είχε δημοσιεύσει σε αμερικανικά περιοδικά ο τότε γενικός διευθυντής της Ολυμπιακής Αεροπορίας και νυν μέλος του Ιδρύματος Ωνάση κ. Παύλος Ιωαννίδης είχε μια αξιόπιστη ανταπόκριση. Ο κ. Ιωαννίδης έψαχνε έναν έμπειρο πιλότο που θα αντικαθιστούσε τον Αμερικανό Ντόνλορ Μακ Γκρέγκορ. Ο Μακ Γκρέγκορ πετούσε ως τότε μαζί με τον Αλέξανδρο το Piaggio, αλλά είχε λήξει το πιστοποιητικό υγείας του ­ από τις 9.11.1972 ­ ενώ παρουσίαζε και προβλήματα καρδιακής αρρυθμίας. Το βράδυ της παραμονής της μοιραίας πτήσης κατέφθασε στην Αθήνα ύστερα από πολύωρο ταξίδι ο πιλότος Ντόναλντ Μακ Κάσκερ, που είχε εμπειρία χιλιάδων ωρών πτήσεων. Ούτε μιας όμως με Piaggio!

Ο Μακ Κάσκερ την επόμενη ημέρα θα έκανε δοκιμαστική πτήση με το Piaggio, και μια τέτοια ευκαιρία δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από τον Αλέξανδρο.

«Ο Αλέξανδρος ήταν καλός πιλότος, όμως έπειτα από απαίτηση του πατέρα του παρακολούθησε ειδικό σεμινάριο στο Λονδίνο με εξομοιωτές πτήσεων. Εκείνη την ημέρα, μετά τη δοκιμαστική με τον καινούργιο πιλότο του Piaggio, θα επιχειρείτο προσθαλάσσωση κοντά στον Πόρο και μετά το αεροπλάνο θα πήγαινε στον Σκορπιό για να “δέσει” στη θαλαμηγό “Χριστίνα” που θα έφευγε για Καραϊβική. Ο “αεροπλανάκιας” λοιπόν, όπως τον αποκαλούσε ο πατέρας του, δεν θα μπορούσε να μην είναι παρών», αναφέρει στενός συνεργάτης του Αριστοτέλη Ωνάση.

Ο Αλέξανδρος Ωνάσης φθάνει από το Μόντε Κάρλο στην Αθήνα το βράδυ της 21ης Ιανουαρίου και συντρώγει με τον κ. Ιωαννίδη σε εστιατόριο της Γλυφάδας. Το επόμενο πρωί σπεύδει στο αεροδρόμιο, όπου ήδη βρισκόταν ο Μακ Κάσκερ, αλλά και ο Μακ Φόστερ. Παρών και ο 43χρονος συνεργάτης του Αλέξανδρου Στέφανος Μαγκλάρας, ο οποίος πέταγε συχνά με το Piaggio. Γύρω στις 3.10 το μεσημέρι μπαίνουν στο αεροπλάνο. Χειριστής ήταν ο Αλέξανδρος Ωνάσης, που καθόταν στη δεξιά πλευρά του πιλοτηρίου, δίπλα του ο Μακ Κάσκερ και πίσω ο Μακ Γκρέγκορ. Το αεροσκάφος κατευθύνεται αμέσως στον διάδρομο απογείωσης 33, από το δεύτερο συνδετήριο τροχόδρομο.

«Το αεροσκάφος μπήκε στον αεροδιάδρομο, ευθυγραμμίστηκε εν κινήσει αλλά δεν σταμάτησε ως είχεν εντολήν. Με τις κινήσεις του αυτές που έκανε το αεροσκάφος μού έδωσε να καταλάβω ότι ήτο έτοιμος να φύγει και δι’ αυτό του έδωσα την άδεια προς απογείωσιν. Το αεροσκάφος απεγειώθη, έφθασε κατά την κρίσιν έξι-επτά μέτρα και αμέσως το είδα να κλίνει προς τα δεξιά, με πλάγια κατακόρυφον φοράν προς τα δεξιά, εις τρόπον ώστε κτύπησεν επί του εδάφους το δεξιό μέρος του αεροσκάφους, χωρίς να δύναμαι να προσδιορίσω εάν κτύπησε η πτέρυξ ή ο δεξιός πλωτήρας. Δεν γνωρίζω, διατί το αεροσκάφος μετά την απογείωσιν έκλινε προς τα δεξιά».

Η κατάθεση ­ στις 9 Μαρτίου 1973 ­ στον όγδοο τακτικό ανακριτή Γεώργιο Σταθέα του ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας Παύλου Ζουλάκη περιέγραφε τη στιγμή της απογείωσης και της άμεσης συντριβής του Piaggio 136. Το αεροπλάνο «έσκασε» στον διάδρομο και μετά άρχισε, λόγω της αρχικής φοράς, να περιστρέφεται χτυπώντας συνεχώς στο τσιμέντο, μετατρέποντας την άτρακτο σε άμορφη μάζα από σίδερα. Σε μια θανατηφόρο δίνη…

Στις επτά το απόγευμα της Τρίτης 23ης Ιανουαρίου 1973 ο Αλέξανδρος Ωνάσης θα άφηνε την τελευταία του πνοή στο ΚΑΤ ­ αφού μεταφέρθηκε αρχικά στο νοσοκομείο της αμερικανικής βάσης του Ελληνικού ­ μετά από βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Οι Μακ Κάσκερ και Μακ Φόστερ επέζησαν με μερικά κατάγματα.

Ηταν το απρόσμενο τραγικό τέλος σε μια πτήση «ρουτίνας», σχεδόν, του Αλέξανδρου Ωνάση.

Γιατί όμως το αεροπλάνο παρουσίασε αυτή τη μοιραία κλίση σε λίγα μέτρα ύψος; Ποια ήταν η αιτία του τραγικού δυστυχήματος;

Για τους λόγους συντριβής του Piaggio 136 έχουν εκδοθεί τρία πορίσματα που συγκλίνουν στο ίδιο συμπέρασμα. Η Επιτροπή Διερευνήσεως Ατυχημάτων της Πολιτικής Αεροπορίας, με πρόεδρο τον τότε διοικητή της ΥΠΑ κ. Σ. Βαρβαρούτσο, η Επιτροπή της Πολεμικής Αεροπορίας, με πρόεδρο τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Ασφάλειας Πτήσεων σμήναρχο κ. Μιχ. Τσιγκρή, και η μελέτη ­ στις 6 Ιουλίου 1973 ­ του βρετανού εμπειρογνώμονα Ανταμ Β. Χάντερ, τον οποίο όρισε η πλευρά του Αριστοτέλη Ωνάση, συνέκλιναν στο ίδιο συμπέρασμα: ότι αιτία του δυστυχήματος ήταν «η αντίθετος της κανονικής λειτουργία των πηδαλίων κλίσεως, οφειλομένη στην αντίστροφον σύνδεσιν των συρματόσχοινων κινήσεως αυτής. Ακόμη συνετελέσασαι αιτίαι είναι η πλημμελής επίβλεψις και έλεγχος των εις το αεροσκάφος εκτελεσθεισών εργασιών, υπό των αρμοδίων τεχνικών υπηρεσιών, όπως και ο μη εντοπισμός υπό του χειριστού της αντιστρόφου ανταποκρίσεως των πηδαλίων κλίσεως, κατά τον προ της πτήσεως έλεγχον».

Τα πορίσματα αυτά ­ μερικά εκ των οποίων παρουσιάστηκαν ως «αποκλειστικά» ή… αποκρυφθέντα σε δημοσιεύματα (22 Οκτωβρίου 1994 σε οικονομική εφημερίδα, 21 Οκτωβρίου 1997 σε τεύχος εβδομαδιαίου περιοδικού κλπ.) ενώ περιείχοντο στην αρχική δικογραφία ­ δεν άφηναν κανένα περιθώριο αμφιβολίας.

Τα συρματόσχοινα των πηδαλίων ήταν δεμένα ανάποδα και όταν ο Αλέξανδρος Ωνάσης προσπάθησε να κάνει μια διορθωτική κίνηση, λόγω ενός πλάγιου ανέμου ­ από τη δεξιά πλευρά ­ του αεροσκάφους, αντί να στραφεί προς τα αριστερά, έκανε περαιτέρω δεξιά κλίση και άρχισε η πτώση.

Ποιος όμως είχε δέσει ανάποδα τα συρματόσχοινα και τι επιδίωκε; Ποιος έκανε αυτή τη μοιραία παρέμβαση στο ίδιο το αεροπλάνο του «γιου του αφεντικού» τότε της Ολυμπιακής;

Η μικρή ιστορία των επιδιορθώσεων και των μηχανικών παρεμβάσεων στο Piaggio είναι αποκαλυπτική: Η τελευταία πτήση του αμφίβιου αεροσκάφους, πριν από τη μοιραία της 22ας Ιανουαρίου 1973, είχε γίνει στις 2 Οκτωβρίου 1972. Σχεδόν δηλαδή τέσσερις μήνες πριν από την πτώση του. Το αεροπλάνο πετούσαν κατά διαστήματα, εκτός του Ωνάση, ο κ. Στέφ. Μαγκλάρας και ο κ. Μακ Γκρέγκορ. Τους τελευταίους τέσσερις μήνες όμως ήταν ακινητοποιημένο στη μέση της πίστας του αεροδρομίου.

Στο πλαίσιο λοιπόν της συντήρησης του αεροσκάφους αφαιρέθηκαν στις 15 Νοεμβρίου τα χειριστήρια και τα συρματόσχοινά τους, τα οποία αλλάχθηκαν, και στις 25 Νοεμβρίου 1972 έγινε η επανατοποθέτηση των καινούργιων. Δηλαδή τρεις μήνες πριν από την τελευταία πτήση του Αλέξανδρου Ωνάση.

Τότε φαίνεται ότι έγινε το «λάθος»….

Ποιος όμως είχε τοποθετήσει ανάποδα τα συρματόσχοινα των πηδαλίων κλίσης;

Ο άνθρωπος που είχε αναλάβει τη σχετική εργασία ήταν ο 46χρονος εμπειρικός μηχανικός της Ολυμπιακής Αεροπορίας Δημήτριος Πιπεράκης. Στο απολογητικό υπόμνημά του εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι δεν έκανε καμία εσφαλμένη εργασία και ότι είχε συνδέσει κανονικά τα συρματόσχοινα. Αφήνοντας ταυτόχρονα υπονοούμενα για ενδεχόμενο σαμποτάζ στο Piaggio 136!

Ο Δημήτρης Πιπεράκης, ο μηχανικός που φέρεται να έκανε τη μοιραία σύνδεση, έχασε τη ζωή του τον Φεβρουάριο του 1983 ­ δέκα χρόνια μετά τη μοιραία πτήση του Αλέξανδρου Ωνάση ­, όταν προσπαθώντας να επιδιορθώσει μια βλάβη σε ένα Μπόινγκ 747 έσπασε ένας ιμάντας.

Σήμερα άνθρωποι του στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος αναφέρουν ότι «ο Δημήτριος Πιπεράκης επέμενε ότι δεν ήταν αυτός που είχε πραγματοποιήσει αυτή την εργασία και απλώς επόπτευε»…

Οι τεχνικοί έλεγχοι όμως στο αμφίβιο αεροπλάνο φαίνεται να ήταν διαρκείς.

Ετσι λίγες ημέρες αργότερα πραγματοποιήθηκε από τους μηχανικούς κκ. Ευθύμιο Πασχάλη και Νικόλαο Προνοΐτη έλεγχος των επισκευών στο Piaggio, υπό την επίβλεψη του κ. Στέφ. Μαγκλάρα. Ο κ. Πασχάλης, επίσης στο απολογητικό υπόμνημά του, ανέφερε: «Ηλεγξα διά του καταλλήλου χειρισμού των πηδαλίων και διεπίστωσα ότι τα πτερύγια κινούνται κανονικώς κατά τον προσήκοντα τρόπον και με την προσήκουσα λειτουργικήν ευχέρειαν».

«Είμαι απολύτως βέβαιος, ακόμη και σήμερα, ότι τα πηδάλια λειτουργούσαν κανονικά. Μπορεί να έγινε στη συνέχεια κάποια δολιοφθορά. Δεν μπορώ όμως να ξέρω οτιδήποτε για αυτό, γιατί τον Δεκέμβριο του 1972 πήρα άδεια και έφυγα για μετεκπαίδευση στη Γερμανία. Επέστρεψα τρεις ημέρες μετά το δυστύχημα» αναφέρει στο «Βήμα» ο κ. Πασχάλης.

Τη βεβαιότητα για την ορθή τοποθέτηση των πηδαλίων εκφράζει και ο 26χρονος τότε μηχανικός κ. Νικόλαος Προνοΐτης, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε προ μερικών ημερών.

«Μόλις πληροφορηθήκαμε τα περί αντίθετης σύνδεσης των συρματόσχοινων αρχίζαμε να πειραματιζόμαστε στο “αδελφό” αεροπλάνο του Piaggio. Σας πληροφορώ ότι ήταν αδύνατο να συνδέσουμε ανάποδα τα συρματόσχοινα, γιατί αυτά έχουν σταθερό μήκος και όταν επιχειρήσεις να τα περάσεις σταυρωτά και όχι παράλληλα στις τροχαλίες δεν φτάνουν στο μήκος. Εχω ζήσει τόσα χρόνια με τον εφιάλτη αυτού του περιστατικού. Να μου λένε ορισμένοι συνάδελφοι “έλα, Νικόλα, τον φάγατε τον μικρό” και εγώ να μην μπορώ να μιλήσω» τονίζει ο κ. Προνοΐτης. Αυτός ήταν ο τελευταίος άνθρωπος στον οποίο είχε μιλήσει ο Αλέξανδρος…

«Μου είχε πάρει το στυλό λίγες στιγμές πριν από την πτήση, μου είχε ζητήσει συγγνώμη και μου είχε πει ότι θα μου τον επέστρεφε μόλις προσγειωνόταν» θυμάται σήμερα ο μηχανικός της Ολυμπιακής Αεροπορίας.

Την ίδια διαπίστωση λοιπόν για εύρυθμη λειτουργία των πηδαλίων εξέφρασε και ο αεροναυπηγός Εμμανουήλ Μαυροφόρος, ο οποίος εξέδωσε στις 18.1.1973 πιστοποιητικό πλοϊμότητας στο αμφίβιο αεροπλάνο. Χωρίς όμως να προχωρήσει σε δοκιμαστική πτήση του, ώστε να διαπιστώσει αν λειτουργούσαν σωστά τα πηδάλια.

Σωρεία παραλείψεων στο αεροπλάνο του ίδιου του γιου του τότε ιδιοκτήτη της Ολυμπιακής που δημιουργεί σειρά αποριών. Το ενδεχόμενο όμως εκ των υστέρων παρέμβασης στα συρματόσχοινα του Piaggio και σαμποτάζ στο αεροπλάνο του Αλέξανδρου Ωνάση είχε σχεδόν αποκλεισθεί από την αρχή!

Το υπ’ αριθμόν 89/1974 παραπεμπτικό βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών περιείχε ­ στο έκτο φύλλο ­ μία απάντηση στους ισχυρισμούς περί δολιοφθοράς:

«Επί του ισχυρισμού τούτου παρατηρούμεν ότι ναι μεν το ως άνω αεροσκάφος παρέμεινε εν ακινησία εις το ύπαιθρον επί τρίμηνον περίπου, πλην όμως εκ της γενομένης ανακρίσεως δεν προέκυψε ότι έλαβε χώρα κατά τον άνω χρόνο δολία τις επενέργεια επί του αεροσκάφους. Αν ελάμβανε χώρα πράξις δολιοφθοράς, τούτο θα εγένετο οπωσδήποτε αντιληπτόν υπό των φυλάκων του αεροδρομίου, καθ’ όσον για να τεθώσιν τα συρματόσχοινα καθ’ ον τρόπον ευρέθησαν θα έπρεπε να αποξηλωθεί ολόκληρος η επιφάνεια η καλύπτουσα τα ως άνω συρματόσχοινα, πράγμα όπερ θα απήτει ολόκληρον συνεργείον και πλήρην άνεσιν χρόνου».

Σε αυτή την αναφορά όμως φαίνεται να παρατίθεται ένας άλλος ισχυρισμός. Ενα σαμποτάζ δεν ήταν ίσως τόσο πολύπλοκη υπόθεση… «Είναι ίσως υπερβολικός ο αποκλεισμός μιας παρέμβασης τρίτου… Γιατί η λανθασμένη σύνδεση έγινε μπροστά από το πιλοτήριο και η παρέμβαση εκεί δεν είναι τόσο σύνθετη και χρονοβόρα» σημειώνει σήμερα ο εκ των μηχανικών του αεροπλάνου κ. Ευθ. Πασχάλης.

Ενα όμως ήταν το γεγονός. Δεν εμφανίστηκε κανείς μάρτυρας που να αναφέρει ότι είδε κάποια περίεργη κίνηση κοντά στο αεροπλάνο του Αλέξανδρου Ωνάση.

Η δίκη για τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάση πραγματοποιήθηκε έπειτα από διαδοχικές αναβολές, κυρίως λόγω της απουσίας του αμερικανού πιλότου Ντόναλντ Μακ Κάσκερ στις 7 Νοεμβρίου 1977. Δηλαδή σχεδόν πέντε χρόνια μετά το συμβάν. Κατηγορούμενοι επτά μηχανικοί της Ολυμπιακής και ο Μακ Κάσκερ, ο οποίος ήταν πάλι απών.

Πρόεδρος του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου ­ στεγαζόταν τότε στο Αρσάκειο ­ ήταν ο σημερινός πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Στέφανος Ματθίας.

«Η μοναδική παραίνεση και προτροπή του Αριστοτέλη Ωνάση ήταν να κινηθούμε με βάση τα στοιχεία της δικογραφίας και με σεβασμό στα πρόσωπα των κατηγορουμένων, οι οποίοι ας σημειωθεί ότι ήταν όλοι υπάλληλοι της Ολυμπιακής. Και να μην υπήρχε καμία εκβιαστική ενέργεια, ώστε να καταδείξουμε κάποια δόλια ενέργεια και να κατηγορήσουμε κάποιον, χωρίς να υπάρχουν τα απαραίτητα στοιχεία» υπογραμμίζει στενός συνεργάτης και νομικός εκπρόσωπος του τότε ιδιοκτήτη της Ολυμπιακής Αεροπορίας.

Στη δίκη οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν την ευθύνη τους και υποστήριξαν αφ’ ενός ότι πραγματοποίησαν έλεγχο στα πηδάλια του αεροσκάφους και αφ’ ετέρου ότι δεν ήταν αυτός ο λόγος της πτώσης του αεροσκάφους!

«Από τη μελέτη της δικογραφίας προκύπτει, σύμφωνα με την προσωπική μου αντίληψη, ότι δεν υπήρξε λανθασμένη σύνδεση συρματόσχοινων. Αλλά και αν υπήρχε, το αεροπλάνο είχε ήδη απογειωθεί και η μικρά επιδεινωθείσα κλίση ασήμαντος και οπωσδήποτε δεν μπορούσε να φέρει την άκρη του πλωτήρος στο έδαφος. Δεδομένου μάλιστα ότι οι μοχλοί των τροχών και των πτερυγίων ήσαν πλησίον και ο κυβερνήτης Μακ Κάσκερ κουρασμένος από το ταξίδι από την Αμερική και δεν γνώριζε τις ιδιαιτερότητες του αεροσκάφους, ανεβίβασε, αντί των μοχλών του τροχού, τον μοχλό των πτερυγίων του αεροπλάνου, με αποτέλεσμα την απότομη κλίση του αεροσκάφους» υποστηρίζει σήμερα ένας εκ των δικηγόρων των κατηγορουμένων, ο κ. Χρήστος Μανέας.

«Είναι αναμφισβήτητο και από όλα τα ευρήματα προκύπτει ότι το δυστύχημα οφείλεται στην αντίθετον σύνδεση των συρματόσχοινων των πηδαλίων. Αυτό είναι πασιφανές. Δεν υπάρχει κανένα σφάλμα των πιλότων στη διάρκεια της πτήσης» σημειώνει ο κ. Μιχ. Τσιγκρής, ο πρόεδρος της Επιτροπής της Πολεμικής Αεροπορίας που διερεύνησε τις συνθήκες του δυστυχήματος.

Τα σφάλματα όμως των πιλότων φαίνεται ότι ήταν αξιοσημείωτα πριν από την πραγματοποίηση της πτήσης. Και αυτό γιατί ούτε ο «πολύπειρος» Μακ Κάσκερ ούτε και ο Αλέξανδρος έκαναν, όπως όφειλαν, τον έλεγχο των πηδαλίων και άλλες προληπτικές ενέργειες σύμφωνα με το «check list» που είχαν στη διάθεσή τους.

Ο Μακ Κάσκερ δεν έχει μιλήσει γι’ αυτή την υπόθεση και «χάθηκε» από προσώπου γης λίγες ημέρες μετά το δυστύχημα. Επέστρεψε στις ΗΠΑ και έκτοτε δεν έχει δώσει σημεία ζωής.

Μοναδική «παρουσία» του το απολογητικό υπόμνημα που απέστειλε στις 9.6.1973 στον ανακριτή, όπου αρνείται οποιαδήποτε κατηγορία για πλημμελή έλεγχο των χειριστηρίων του αεροσκάφους».

Το δικαστήριο προχώρησε στην αθώωση όλων των κατηγορουμένων, αφού δημιουργήθηκε σειρά καθοριστικών αμφιβολιών για την ευθύνη και ασφαλώς τον ενδεχόμενο δόλο τους.

Και αυτό γιατί, όπως αναφέρει ο πρόεδρος της επιτροπής της Πολιτικής Αεροπορίας κ. Σωτήρης Βαρβαρούτσος, «πώς θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί μια δόλια ενέργεια με στόχο τον Αλέξανδρο όταν μεσολαβούν τρεις μήνες από την πραγματοποίηση των επισκευών και θα μπορούσε κάλλιστα να είχε πετάξει κάποιος άλλος με το αεροπλάνο. Εξάλλου ένας απλός προβλεπόμενος έλεγχος των πηδαλίων θα είχε ματαιώσει τα σχέδια των υποτιθέμενων δολιοφθορέων. Πώς λοιπόν οι επίδοξοι σαμποτέρ θα μπορούσαν να επενδύουν σε μια ενέργεια που θα ήξεραν ότι θα γινόταν αμέσως αντιληπτή και δεν θα επιτύγχαναν τον στόχο τους και ακόμη θα εξετίθεντο ανεπανόρθωτα;».

Οπως υποστήριζε μηχανικός της Ολυμπιακής όμως, παρών στη διαδικασία της απογείωσης του μοιραίου Piaggio, «μόνο ο Μακ Κάσκερ ήξερε τι πραγματικά συνέβη εκείνες τις λίγες στιγμές στον αέρα. Μόνο αυτός ξέρει γιατί σκοτώθηκε ο Αλέξανδρος».

Από την επόμενη ημέρα του θανάτου του Αλέξανδρου Ωνάση άρχισαν να εκφράζονται υπόνοιες για εγκληματική ενέργεια εις βάρος του διαδόχου του έλληνα μεγιστάνα. Πολλά σενάρια για την εμπλοκή διαφόρων φυσικών και ηθικών «αυτουργών» με ποικίλα κίνητρα παρατίθενται κατά καιρούς γι’ αυτή την υπόθεση, χωρίς όμως την τεκμηρίωση των υπονοιών και την παρουσίαση μιας πλήρους εικόνας των τεκταινομένων. Μια εικόνα την οποία επιχειρεί να σχηματίσει «Το Βήμα» με την παρουσίαση άγνωστων λεπτομερειών από τις παρασκηνιακές κινήσεις των πρωταγωνιστών της…

Ο θάνατος λοιπόν του Αλέξανδρου Ωνάση «συνδυάστηκε» αμέσως με την πτώση ένα χρόνο πριν ­ στις 18 Φεβρουαρίου 1972 ­ στη θαλάσσια περιοχή της Νίκαιας του οικογενειακού λίαρ τζετ του Ωνάση, με αποτέλεσμα τον θάνατο των πιλότων, των αδελφών Γιώργου και Δημήτρη Κουρή, δύο κυβερνητών που ετύγχαναν της απολύτου εμπιστοσύνης και εκτίμησης του Αριστοτέλη Ωνάση και κατείχαν μαζί με τον άλλο αδελφό τους Γρηγόρη Κουρή σημαντικές θέσεις στην Ολυμπιακή Αεροπλοΐα. Το λίαρ τζετ αναχώρησε το μεσημέρι της ίδιας ημέρας από την Αθήνα με προορισμό τη Νίκαια, όπου θα παρελάμβανε τον Αλέξανδρο Ωνάση για να τον μεταφέρει στο Παρίσι. Οπως αναφέρει ο κ. Γρηγόρης Κουρής, «η αναχώρηση του αεροσκάφους από την Αθήνα καθυστέρησε γιατί χρησιμοποιήθηκε ως “φόντο” για μια φωτογράφηση μόδας στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Και αυτή η καθυστέρηση ήταν καθοριστική για τα σχέδια των δολιοφθορέων. Είχαν, όπως προκύπτει από όλες τις ενδείξεις, στόχο τον Αλέξανδρο».

Το αεροσκάφος κατέπεσε μερικά μίλια ανοικτά των ακτών της Νίκαιας, χωρίς ως σήμερα να έχει εκδοθεί από τις γαλλικές αρχές ένα πόρισμα για τους λόγους της πτώσης του αεροσκάφους. Σύμφωνα πάντα με τον κ. Γρηγόρη Κουρή, «μερικά τμήματα της ατράκτου που ανασύρθηκαν από τη θαλάσσια περιοχή της Νίκαιας είχαν ορισμένες σχισμές με φορά προς τα έξω, σαν να είχε γίνει έκρηξη στο εσωτερικό του αεροπλάνου. Ισως να υπήρχε ένας ωρολογιακός εκρηκτικός μηχανισμός που είχε προγραμματισθεί να εκραγεί όταν θα είχε επιβιβασθεί ο Αλέξανδρος».

Οπως αναφέρουν σήμερα στενοί συνεργάτες του Αριστοτέλη Ωνάση, ο Αλέξανδρος ­ μάλλον παρακινούμενος από τον κ. Γρηγόρη Κουρή και λόγω της συμπάθειας που είχε στους δύο προσωπικούς του πιλότους ­ «άρχισε να ζητεί πιεστικά από τον πατέρα του την ανέλκυση του αεροπλάνου. Μάλιστα είχε προσεγγίσει τον γνωστό ερευνητή Ζακ-Υβ Κουστό, ο οποίος του είχε ζητήσει 110.000 δολάρια για να “σηκώσει” το αεροπλάνο. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης όμως δεν δεχόταν σε καμία περίπτωση το αίτημα του γιου του», χωρίς όμως να αναφέρει σε κανέναν το γιατί δεν ήθελε να διερευνήσει αυτή την ιστορία. Και ασφαλώς ένα ήταν βέβαιο: δεν αρνιόταν για τα… λεφτά! Και ο Αριστοτέλης Ωνάσης, μετά τον θάνατο του γιου του, φαινόταν μετανιωμένος που δεν εξέτασε περισσότερο το περιστατικό της Νίκαιας. Ούτε όμως μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου προχώρησε στην ανέλκυση του λίαρ τζετ από τη Μεσόγειο.

Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου και λόγω της επικήρυξης των άγνωστων σαμποτέρ με 500.000 δολάρια, πολλοί άρχισαν να αναφέρουν ότι γνώριζαν μετά… βεβαιότητας τους «φονιάδες».

«Κάθε λίγο δεχόμασταν προσκλήσεις από τις φυλακές Κορυδαλλού, από ποινικούς που υποστήριζαν ότι ήξεραν ποιοι ήσαν οι φυσικοί ή οι ηθικοί αυτουργοί της καταγγελλόμενης εγκληματικής ενέργειας κατά του Αλέξανδρου. Ερευνήσαμε όλες τις αναφορές τους και διαπιστώσαμε ότι ήσαν άνευ αντικρίσματος» αναφέρει νομικός σύμβουλος του Αριστοτέλη Ωνάση.

Τις συνθήκες θανάτου του Αλέξανδρου άρχισαν να διερευνούν οικειοθελώς και… ντετέκτιβ, με στόχο βέβαια να εισπράξουν το ποσό της επικήρυξης. Ενας εξ αυτών, ο Δημήτρης Χαλκιαδάκης, σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα στις 17 Απριλίου 1975, όταν έπεσε από μια γέφυρα στο ύψος των Καμένων Βούρλων. Λίγες ημέρες πριν είχε υποστηρίξει σε συνεντεύξεις του ότι «διέθετε σειρά στοιχείων για τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάση». Σήμερα η σύζυγός του κυρία Τόνια Κολυβά-Χαλκιαδάκη, η οποία είναι δημοτική σύμβουλος στον Δήμο Ζωγράφου, υποστηρίζει ότι «ο σύζυγός της επέμενε πως βρισκόταν κοντά στην εξιχνίαση της υπόθεσης και ότι τα ντοκουμέντα που διέθετε χάθηκαν από τον τόπο του δυστυχήματος», συμπληρώνοντας ότι το δυστύχημα δεν ήταν διόλου «τυχαίο».

Από την άλλη πλευρά, πρώην συνεργάτες του Χαλκιαδάκη εκφράζουν αμφιβολίες για την ύπαρξη δόλιας ενέργειας στον θάνατο του ντετέκτιβ.

Στα «σενάρια» των συνθηκών θανάτου περιλαμβάνεται και η διατύπωση ερωτημάτων για το θανατηφόρο τραύμα που είχε ο Αλέξανδρος Ωνάσης στην κορυφή της κεφαλής. Οπως αναφέρει ο κ. Γρηγόρης Κουρής, «το τραύμα αυτό δεν δικαιολογείται από τον τρόπο της πτώσης του αεροσκάφους στη δεξιά πλευρά». Κάποιοι μάλιστα συγγραφείς που έχουν ασχοληθεί με τη ζωή του Αριστοτέλη Ωνάση έχουν προχωρήσει στην εκτίμηση ότι «ο Αλέξανδρος ξυλοκοπήθηκε στο νοσοκομείο της βάσης του Ελληνικού», χωρίς ασφαλώς και σε αυτή την περίπτωση να παρουσιάσουν συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία…

Οι υποψίες των συνεργατών του Αριστοτέλη Ωνάση στράφηκαν και προς την πλευρά ορισμένων εκ των μηχανικών του αεροσκάφους. Το πόρισμα των πραγματογνωμόνων της Πολεμικής Αεροπορίας και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας άφηνε «ανοικτό» το ζήτημα μιας εκούσιας αλλοίωσης στο μηχανικό σύστημα του Piaggio 136.

«Ακόμη και ως τις ημέρες μας παρακολουθήσαμε την πορεία και την οικονομική εξέλιξη ορισμένων εκ των ανθρώπων αυτών. Αν υπήρχε μια δόλια ενέργεια, ασφαλώς θα είχε αντίτιμο ιδιαίτερα υψηλό. Και αυτό κάποια στιγμή θα φαινόταν, θα χρησιμοποιούσαν τα χρήματα αυτά σε διάφορες συναλλαγές. Δεν είμαστε αφελείς να μη παρακολουθούμε την πορεία αυτών των ανθρώπων. Κανένας όμως εξ αυτών στους οποίους είχαμε εστιάσει την προσοχή μας δεν έδειξε να έχει καρπωθεί παράνομα οφέλη. Καμία τέτοια ένδειξη δεν είχαμε» σημειώνει άλλος πρώην συνεργάτης του Αριστοτέλη Ωνάση.

Ποιος όμως ήθελε να δολοφονήσει τον Αλέξανδρο Ωνάση, σύμφωνα με τις «θεωρίες συνωμοσίας» που έχουν αναπτυχθεί κατά καιρούς;

Το πρώτο σενάριο για την «αποκάλυψη» των ηθικών αυτουργών περιλαμβάνει εμπλοκή της CIA για πολλούς και ως σήμερα αναπόδεικτους λόγους…

Μάλιστα το 1994 ένας πρώην πράκτορας της CIA, o Ρόμπερτ Μέιχιου, ισχυρίζεται σε βιβλίο του ότι είχε προσληφθεί από τον Σταύρο Νιάρχο με σκοπό την εξόντωση του Ωνάση. Μάλιστα η συνάντηση αυτή φέρεται να έγινε σε σουίτα του ξενοδοχείου «Claridges» του Λονδίνου που διατηρούσε μόνιμα ο Νιάρχος. Ενώ όμως στο βιβλίο του Μέιχιου αναφέρεται σειρά στοιχείων για τη «δυσαρέσκεια» της κυβέρνησης των ΗΠΑ για τις συμφωνίες του Αριστοτέλη Ωνάση με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Σαούντ για τη μεταφορά πετρελαίου με τα δεξαμενόπλοια του έλληνα μεγιστάνα, δεν αναφέρεται καμία αναλυτική πληροφορία για την υλοποίηση του υποτιθεμένου σχεδίου «δολοφονίας» του Αλέξανδρου Ωνάση. Ακόμη καταγράφεται και η δυσαρέσκεια του Λευκού Οίκου για το επίμονο φλερτ του Ωνάση, το 1963, με την Τζάκι Κένεντι, χωρίς όμως κανένα περαιτέρω στοιχείο επί των πραγματικών περιστατικών στην υπόθεση συντριβής του Piaggio.

Μία άλλη εκδοχή που παρουσιάστηκε, ιδίως τη δεκαετία του ’70, έφερε το δικτατορικό καθεστώς της Ελλάδος να επιχειρεί να επιφέρει ένα ισχυρό πλήγμα στον Αριστοτέλη Ωνάση επειδή ο μεγαλοεφοπλιστής αρνήθηκε να προχωρήσει σε μια επένδυση 500 εκατ. δολαρίων στην χώρα. Αργότερα αυτό το «σενάριο» συμπληρώθηκε και από την αναφορά για ενεργοποίηση της ΚΥΠ επειδή, όπως υποστηριζόταν τότε, «ο Αριστοτέλης Ωνάσης χρησιμοποιούσε τα αεροσκάφη του για να φυγαδεύονται αντίπαλοι της δικτατορίας, ύστερα μάλιστα από προσωπική εντολή του ιδίου». Ούτε όμως και αυτή η υπόθεση «εργασίας» φαίνεται να επαληθεύεται και να συνδυάζεται με συγκεκριμένα περιστατικά…

Ενα άλλο ενδεχόμενο που επίσης έχει αναφερθεί συνδέει τον θάνατο του Αλέξανδρου Ωνάση με τη διατάραξη ­ εκείνη, και όχι μόνο, την εποχή ­ της εργασιακής ειρήνης στην Ολυμπιακή χωρίς όμως ούτε και σε αυτή την περίπτωση να παρατεθεί κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο που να επαληθεύεται από τα γεγονότα και από τα στοιχεία της δικογραφίας που έχει σχηματισθεί…

ΕΝΑΣ ΘΑΝΑΤΟΣ-ΜΥΣΤΗΡΙΟ

19 Νοεμβρίου 1988. Σε μια μπανιέρα μια γυναίκα 37 ετών νεκρή. Ακόμη και αν δεν ήταν η πλουσιότερη γυναίκα του κόσμου, ακόμη και αν ο αδελφός της δεν είχε πεθάνει μυστηριωδώς λίγα χρόνια νωρίτερα, ακόμη και αν η ταυτότητά της δεν έγραφε «Χριστίνα Ωνάση», και πάλι ο θάνατός της θα ήταν μυστήριο. Πώς μια ευτυχισμένη γυναίκα πεθαίνει ­ ή αυτοκτονεί έτσι; Πώς γίνεται οι γιατροί να μην μπορούν να διαγνώσουν τίποτε άλλο πέρα από το σιβυλλικό «πνευμονικό οίδημα»; Και πώς είναι δυνατόν κανείς ­ ούτε καν αυτοί που την βρήκαν ­ να μην μπορούν να δώσουν μία ακριβή περιγραφή του τι είδαν μπαίνοντας μέσα στο δωμάτιο; Οσο συνδεδεμένη είναι η λέξη «Ωνάσης» με το «χρήμα», τόσο κοντινή είναι και η μοίρα αυτών που τη φέρουν ως επώνυμο με το μυστήριο ­ και η Χριστίνα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.

Της Μαρίλης Μαργωμένου-ΒΗΜΑ

Αν η Χριστίνα προλάβαινε να γράψει τη βιογραφία της, το τελευταίο κεφάλαιο θα ξεκινούσε τον Ιανουάριο του 1985. Και το πρώτο του τμήμα θα είχε τίτλο «Χριστίνα Ωνάση ­ Γκαμπί Λαντάζ: βίοι παράλληλοι». Τότε, τον Ιανουάριο του 1985, η Χριστίνα φέρνει στον κόσμο την Αθηνά. Η Γκαμπί έχει ήδη συνάψει σχέση με τον άνδρα της, τον Τιερί Ρουσέλ. Εκείνος την ξέρει ήδη από τα 21 του, όταν εκείνη ήταν μοντέλο στο Παρίσι, και νοικιάζει μαζί της διαμέρισμα. Η Χριστίνα αφοσιώνεται στην Αθηνά, την κακομαθαίνει, υποκύπτει στα καπρίτσια της, της αγοράζει ρουχαλάκια απ’ του Dior, τη φωνάζει «κούκλα». Η Γκαμπί γεννά τον «παράνομο» γιο του Ρουσέλ, τον Ερίκ. Και κάπου εκεί οι παράλληλοι βίοι ξαφνικά τέμνονται… και η αλήθεια πέφτει σαν κεραυνός εν αιθρία: η κόρη του Ωνάση μαθαίνει πως εκείνη και η ερωμένη του άνδρα της ήταν έγκυοι συγχρόνως!

Ο Ρουσέλ το παραδέχεται και η Χριστίνα μη βρίσκοντας άλλη διέξοδο καταφεύγει στο χρήμα. Εκείνη, που έλεγε «θέλω κάποιον που απλά να αγαπάει εμένα», του προσφέρει λεφτά για να μη τη χωρίσει. Εκείνος συμφωνεί… Ως τον Μάιο του 1987 ­ τότε πια η Γκαμπί γεννά τη δεύτερη κόρη της, τη Σαντρίν, και η κατάσταση φθάνει στο απροχώρητο. Η Χριστίνα που τόσον καιρό πάλευε να ξαναμείνει έγκυος, για να μην είναι η Αθηνά μόνη της, πια απελπίζεται. Παίρνει διαζύγιο, μόνο που ακόμη δεν μπορεί να ξεχάσει τον Ρουσέλ. Οι φήμες λένε πως του προσφέρει 100.000 δολάρια για κάθε φορά που θα κοιμάται μαζί της. Τελικά η Χριστίνα αποδέχεται την αποτυχία του δεσμού της… και αντιδρά εντελώς απρόσμενα: καλεί την Γκαμπί και τα δύο παιδιά της να επισκεφθούν εκείνη και την Αθηνά. Για πρώτη φορά φωτογραφίες εκείνης με την Γκαμπί, τον Ερίκ και τη Σαντρίν βγαίνουν στον Τύπο. Η Χριστίνα Ωνάση έχει δώσει την άδειά της ­ πια, το πήρε απόφαση. Στις 12 Οκτωβρίου του 1988 συντάσσει και την ιδιόχειρη διαθήκη της. Αφήνει το σύνολο σχεδόν της περιουσίας της στην κόρη της Αθηνά.

Τέλη του 1988, και η Χριστίνα σε μια σουηδική κλινική κάνει λιποαναρόφηση. «Οποτε ήταν ερωτευμένη, έκανε προσπάθειες να αδυνατίσει γρήγορα», λέει ο κ. Στέλιος Παπαδημητρίου. «Οταν ήταν απογοητευμένη, έτρωγε σοκολατάκια και έπινε Κόκα – Κόλα». Τώρα η Χριστίνα είναι ερωτευμένη. Φεύγει για Μπουένος Αϊρες, να επισκεφθεί τους φίλους της, τη Μαρίνα και τον Αλβέρτο Ντιντερό. Πιο πολύ όμως πάει για να δει τον αδελφό της Μαρίνας, Γιώργο Τσομλεκτζόγλου. Εχει δεσμό μαζί του και σχεδιάζει να τον παντρευτεί. Σκέφτεται ακόμη και να πάρει την κόρη της να ζήσουν στην Αργεντινή. Τα τελευταία ίχνη από το παρελθόν τα σκουπίζει βιαστικά λίγο προτού φύγει. Θέλει να πληγώσει αυτήν που την πλήγωσε, και έτσι ουρλιάζει στην Γκαμπί: «Ολα σε εμένα τα χρωστάς, όλα τα χρωστάς στα χρήματά μου!». Και φεύγει για την Αργεντινή.

Δύο εβδομάδες αργότερα, πρωί Παρασκευής, παίρνει τον κ. Παύλο Ιωαννίδη τηλέφωνο από το Μπουένος Αϊρες. Στην Ελλάδα είναι βράδυ. «Να βοηθήσουμε την κοινότητα εδώ», του λέει. Μιλάει σαν να έχει σχέδια για το μέλλον. Σαν να είναι ευτυχισμένη, για πρώτη φορά. Ολοι όσοι την έχουν ακούσει ή δει το βεβαιώνουν άνευ δισταγμού: οι δικηγόροι που είχε πλησιάσει για το θέμα του γάμου, ο Μητροπολίτης Αργεντινής, οι στενοί φίλοι της, όλοι μιλούν για μια Χριστίνα ενθουσιασμένη. Πρώτη φορά όλοι την έβλεπαν να είναι τόσο καλά. Μετά από θυσίες ετών, είχε πια αποκτήσει το παιδί που τόσο ήθελε και για πρώτη φορά είχε ένα σκοπό στη ζωή της. Χώρισε με τον Τιερί Ρουσέλ, πήγε στην Αργεντινή να βρει τον Γ. Τσομλεκτζόγλου, να ξαναφτιάξει τη ζωή της. «Μου μιλούσε στο τηλέφωνο και μου έλεγε πως θέλει να βοηθήσει την ομογένεια εκεί, να κάνουμε κι εμείς ό,τι μπορούμε. Ηταν γεμάτη ζωή». Αυτό ήταν το πρώτο τηλεφώνημα.

Το δεύτερο κάποιες ώρες αργότερα. Το τηλέφωνο χτύπησε γύρω στη 1.00 τα ξημερώματα στο σπίτι του κ. Ιωαννίδη. Η Ελένη Σύρου στην άλλη άκρη της γραμμής, σχεδόν είχε χάσει τα λόγια της. «Μα… πριν από 15 ώρες της μιλούσα…», η μόνη απάντηση. Η Χριστίνα Ωνάση είχε βρεθεί στο μπάνιο του σπιτιού της Μαρίνας Ντιντερό νεκρή. Τη θέση των λέξεων είχαν πάρει τα ερωτηματικά. 19 Νοεμβρίου 1988. Η πρώτη πράξη έχει τελειώσει.

Στην αρχή όλοι φαντάστηκαν καρδιακό επεισόδιο. Μόνο που ο δρ Ζαν Μισέλ Ουγκουρλιάν, ο γιατρός της, είπε στον κ. Παπαδημητρίου ότι προτού φύγει για την Αργεντινή την εξέτασε. Η καρδιά της ήταν γερή σαν καρδιά ταύρου. «Δεν ξέρουμε αν ο θάνατός της είχε τίποτε να κάνει με καρδιά. Οι αργεντινοί γιατροί μίλησαν για πνευμονικό οίδημα. Μα, τα χάπια δεν μπορούν να κάνουν τέτοιο πράγμα. Στο μυαλό μου δεν μπορώ να ξεκαθαρίσω τι της συνέβη». Κανείς δεν μπορούσε. Πολλώ μάλλον όσοι την είχαν ζήσει τις τελευταίες της ημέρες, και ήξεραν πόσο καλά ένιωθε. «Με Κόκα – Κόλα και σοκολατάκια δεν πεθαίνει κανείς. Με βάλιουμ δεν πεθαίνεις, ούτε με καταπραϋντικά χαπάκια. Κοιμάσαι μονάχα». Ο κ. Παπαδημητρίου ούτε μετά από τόσα χρόνια δεν μπορεί να το χωνέψει.

Θα μπορούσε να ήταν το μπλακ άουτ του οργανισμού της ­ απλά κατέρρευσε. Θα μπορούσε να ήταν ένας θάνατος φυσιολογικός ­ μόνο που κανείς δεν μπόρεσε να δεχθεί αυτή την εκδοχή. Ηταν ένας ακόμη θάνατος – μυστήριο στο ιστορικό της οικογένειας Ωνάση. Και έτσι όλο και περισσότερα ερωτηματικά αναφύονταν. Γιατί ποτέ δεν ανακοινώθηκαν αποτελέσματα νεκροψίας; Γιατί η γυναίκα που την είχε χρόνια σαν παιδί της, η Ελένη Σύρου, δεν κοιμόταν εκείνο το βράδυ μαζί με τη Χριστίνα, όπως όλα τα άλλα βράδια; Και τι σήμαινε το «πνευμονικό οίδημα» που ανακοίνωσαν οι γιατροί μετά την εξέταση;

Ο Τύπος έγραφε τότε πως κανονικά η Ελένη Σύρου, ο πιο κοντινός της άνθρωπος, θα έπρεπε να κοιμάται μαζί της και εκείνο το βράδυ. Επαιξε όμως εκείνη πράγματι καθοριστικό ρόλο στο μυστήριο του θανάτου; «Αν παρουσία της Χριστίνας κάποιος άλλος έλεγε στην Ελένη να φύγει και να τους αφήσει μόνους, εκείνη θα κοιτούσε στα μάτια τη Χριστίνα. Αν εκείνη της έλεγε “άφησέ μας”, τότε ναι, θα έφευγε. Αλλιώς θα καθόταν δίπλα της όλη νύχτα. Η Ελένη ήταν σαν πιστό σκυλί. Μόνο η Χριστίνα μπορούσε να τη διώξει», λέει ο κ. Παπαδημητρίου. Αρα η Χριστίνα ήταν εκείνη που την έδιωξε. Και η Ελένη Σύρου εκείνο το βράδυ δεν κοιμήθηκε σε άλλο οίκημα. Απλά πήγε σε άλλο δωμάτιο, δέκα μέτρα απόσταση από εκείνο της Χριστίνας. Ηταν πάντα διακριτική. Αφού εκείνη την έδιωξε και αφού ήξερε πως ο Γ. Τσομλεκτζόγλου έμενε σε κάποιο άλλο δωμάτιο εκεί κοντά, ποτέ δεν θα χτυπούσε την πόρτα του δωματίου της Χριστίνας για να μπει μέσα.

Ηταν μια μέρα αργότερα, βράδυ Κυριακής, όταν ο Παύλος Ιωαννίδης έφθασε στο Μπουένος Αϊρες, με την πτήση της Σουισέρ, να παραλάβει τη σορό της Χριστίνας. Στο αεροπλάνο και ο Τιερί Ρουσέλ ­ έχει μπει από τη Γενεύη. «Εδειχνε ταλαιπωρημένος», λέει ο κ. Ιωαννίδης. «Αλλά μπορεί να ήταν και από το ταξίδι». Ο ίδιος δήλωσε αργότερα πως όταν έμαθε για τον θάνατο της Χριστίνας έμεινε κατάπληκτος. Πάντως στο ταξίδι το βλέμμα όλων ήταν γεμάτο ερωτηματικά. Ποιος να συζητήσει, και τι; Ολοι περίμεναν να βρουν τις απαντήσεις τους στην Αργεντινή.

Με το που φθάνει ο κ. Ιωαννίδης στο Μπουένος Αϊρες, ο πρώτος άνθρωπος που βλέπει είναι ο Γ. Τσομλεκτζόγλου. Είναι αγνώριστος, συντετριμμένος. Προσπαθεί να ξεφύγει από τον κλοιό των δημοσιογράφων, όπως όλοι. Δεν ξέρει τι να κάνει. Και ποιος ξέρει; «Ολα ήταν τόσο ρευστά, σαν κατάσταση κρίσης, σαν να είχε χαθεί ξαφνικά ο έλεγχος». Ο κ. Ιωαννίδης μιλά αργά. Η μνήμη τον φορτίζει. «Δεν ξέραμε καν ποιος θα κάνει τη νεκροψία. Αν θα είναι το τάδε νοσοκομείο ή η δείνα αρχή». Χαρτί νεκροψίας στους εκπροσώπους του Ιδρύματος δε δόθηκε ποτέ. Και για το αν έγινε νεκροψία, για το αν δόθηκε κάποιο χαρτί στον Τιερί Ρουσέλ, εκείνοι διατηρούν τις επιφυλάξεις τους.

«Εμείς, από την πλευρά μας, δεν νομιμοποιούμασταν να το ζητήσουμε. Αυτό ήταν αρμοδιότητα του Τιερί Ρουσέλ, ως κηδεμόνα της μοναδικής κόρης της Χριστίνας. Αφού η διαθήκη δεν είχε ανοιχθεί, δεν είχαμε καν αναλάβει τη διαχείριση της περιουσίας», λέει ο κ. Παπαδημητρίου. Και έτσι κάπως η υπόθεση «νεκροψία» ξεχάστηκε ­ έμειναν μόνο δύο θολές λέξεις να προσδιορίζουν έναν ανεξήγητο θάνατο: «πνευμονικό οίδημα». Αυτό που έγραφε η διάγνωση των γιατρών. «Πνευμονικό οίδημα», που θα μπορούσε να έχει προκληθεί από οποιαδήποτε ασθένεια της καρδιάς ή των πνευμόνων. Από τη στιγμή που θα κατέληγε σε πνευμονικό οίδημα, κατά 95% η ασθενής θα πέθαινε. Αλλά το οίδημα είναι σύμπτωμα, όχι αιτία θανάτου. Και ως σήμερα, ουδείς γνωρίζει τι προκάλεσε το πνευμονικό οίδημα, τι σκότωσε τελικώς τη Χριστίνα Ωνάση.

Τα ευρήματα της έρευνας στο δωμάτιό της δεν ανακοινώθηκαν ποτέ. Λέγεται πως βρέθηκε ένα άδειο μπουκάλι από χαπάκια ­ αλλά τίποτε δεν είναι σίγουρο. Το μόνο βέβαιο πως η πόρτα της δεν είχε παραβιαστεί και η Χριστίνα εξωτερικές αμυχές από επίθεση δεν έφερε. Ηταν απλώς νεκρή μέσα στην μπανιέρα της.

Τα βασικά πρόσωπα του δράματος κρατούν το στόμα τους κλειστό. Ο Γ. Τσομλεκτζόγλου ζει κάπου στην Αμερική. Οι επιχειρήσεις του έπεσαν έξω, οι δημοσιογράφοι τον αναζητούν και εκείνος κρύβεται. Η Ελένη Σύρου δεν εμφανίζεται. Πού βρίσκεται, ουδείς γνωρίζει. Φοβάται τους δημοσιογράφους, τις ερωτήσεις, τις αναμνήσεις της… Οποιος δημοσιογράφος τη βρει θα ξεσχίσει ό,τι έμεινε μέσα της από τη Χριστίνα. Εκείνη το ξέρει, και έτσι κρύβεται. «Ανεξιχνίαστη υπόθεση»

ΣΥΜΦΩΝΑ με χθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα», η πιθανότητα να πέθανε η Χριστίνα Ωνάση εξαιτίας της λήψης υπνωτικών χαπιών ή φαρμάκων διαίτης αποκλείεται. Η τοξικολογική εξέταση που πραγματοποιήθηκε δεν εντόπισε κανενός είδους ουσίες, σύμφωνα τουλάχιστον με το πρώτο από τα δύο έγγραφα που παρουσιάζουν «Τα Νέα». Οσο για τις συνθήκες θανάτου της, στο πρώτο έγγραφο (21.12.1989) οι αργεντινοί δικαστές μιλούν για «λυπηρό συμβάν, στερημένο από κάθε εγκληματικότητα» ενώ στο δεύτερο (8.5.1990) αναφέρουν ότι «δεν υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα μας έδιναν μια απόλυτη σιγουριά για να απορρίψουμε την εγκληματική ενέργεια».

Στο δεύτερο έγγραφο αναφέρεται ότι «παρά τη γνωμάτευση των γιατρών, το σώμα της μεταφέρθηκε στην κλινική του “Ηλιου” με πρωτοβουλία των οικείων της, με την ελπίδα μιας ανάνηψης. Αυτή η ενέργειά τους ήταν η αιτία για να επιληφθεί η Εθνική Δικαιοσύνη» ­ εξ ου και δημιουργήθηκε σύγχυση σε σχέση με το ποια αρχή νομιμοποιείται τελικώς να πραγματοποιήσει νεκροψία στο σώμα της Χριστίνας. Τα δεδομένα παρουσιάζονται τόσο αντικρουόμενα όσο σιβυλλική είναι και η εκδοχή που προκύπτει, κατά το δημοσίευμα των «Νέων», από την αυτοψία (19 11.1988). Η αστυνομία αναφέρει «ανεξιχνίαστος θάνατος».