Δύο Δανοί αρχιτέκτονες, ο ένας από τους δύο πιθανότατα με ελληνική καταγωγή, ο Σεμπάστιαν Αριστοτέλης και ο Καρλ Γιόχαν Σόρενσεν ολοκλήρωσαν πρόσφατα μία διαμονή δύο ολόκληρων μηνών στο δικό τους πτυσσόμενο καταφύγιο, σε ένα απομακρυσμένο τμήμα της παγωμένης Γροιλανδίας, με σκοπό να τεστάρουν τις σκληρές συνθήκες της ζωής στη Σελήνη. Οι δύο αρχιτέκτονες, που ανήκουν στην εταιρεία σχεδιασμού SAGA Space Architects, στρατοπέδευσαν στο Lunark με θερμοκρασίες κάτω των -16° βαθμών Κελσίου, στο βορρά του νησιού, χωρίς πρόσβαση σε smartphone ή στο διαδίκτυο.
Το Lunark είναι ένας φουτουριστικός βιότοπος που αναδιπλώνεται σε εύχρηστο μέγεθος για εύκολη μεταφορά και έχει σχεδιαστεί για να καταλαμβάνει ελάχιστο χώρο σε ρουκέτες που εκτοξεύονται στη Σελήνη. Το πτυσσόμενο σπίτι, εμπνευσμένο από τη γιαπωνέζικη τέχνη του origami, του διπλώματος δηλαδή του χαρτιού, είναι βάρους 1.700 κιλών και μπορεί να επεκταθεί από τα 2,88 κυβικά μέτρα στην αρχική του μορφή στα εντυπωσιακό 102 κυβικά πόδια στα 17,18 κυβικά μέτρα, μπορεί να αντέξει σε θερμοκρασίες τόσο χαμηλές όσο τους -45 βαθμούς και ταχύτητες ανέμου 90 χλμ. την ώρα.
Έχοντας σαν διατροφή πρωτεϊνικά συμπληρώματα διατροφής και νερό από τον πάγο της Γροιλανδίας, το δίδυμο ήταν εξοπλισμένο με τεράστια δορυφορικά τηλέφωνα και τουφέκια σε περίπτωση επικίνδυνων συναντήσεων με τα άγρια ζώα της περιοχής, όπως τις πολικές αρκούδες. Όμως, ο κύριος σκοπός τους ήταν να εξακριβώσουν εάν άτομα χωρίς ειδική αστροναυτική ή στρατιωτική εκπαίδευση -όπως εκείνοι- θα μπορούσαν να επιβιώσουν σε ένα τέτοιο περιβάλλον, εν αναμονή της νέας εποχής του «διαστημικού τουρισμού».
Το τελικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν μετά τους δύο μήνες είναι ότι είναι τελικά δυνατόν. «Ξεδιπλώσαμε το Lunark σε μία ημέρα, δύο άτομα χωρίς μεγάλα μηχανήματα, σε ένα ακραίο για την ανθρώπινη ζωή περιβάλλον. Η ίδια η δομή είχε πολύ καλή απόδοση. Μπορούσαμε να διατηρήσουμε ένα άνετο εσωτερικό κλίμα για τον ανθρώπινο οργανισμό καθ’ όλη τη διάρκεια της της αποστολής, αν και τις τελευταίες ημέρες μας στη Γροιλανδία το κρύο έγινε πραγματικά αβάσταχτο και οι άνεμοι πιο θυελλώδεις από ό, τι περιμέναμε. Είμαστε απλοί άνθρωποι και αν κοιτάξουμε ένα μέλλον με περισσότερους απλούς ανθρώπους στο διάστημα, το πείραμα ήταν εξαιρετικά σημαντικό ώστε ως αρχιτέκτονες να καταλάβουμε» ανέφερε ο Σεμπάστιαν Αριστοτέλης.
Η SAGA Space Architects είναι μία από τις πολλές εταιρείες που ελπίζουν να χτίσουν καταφύγια για μελλοντικούς διαστημικούς τουρίστες και αστροναύτες με βάση τη Σελήνη. Η NASA και οι ιδιωτικές εταιρείες όπως το SpaceX του Elon Musk και η Virgin Galactic του Richard Branson θέλουν όλοι να αξιοποιήσουν την κερδοφόρα βιομηχανία του διαστημικού τουρισμού, για εμπορικά και ψυχαγωγικά διαστημικά ταξίδια.
Η αποστολή της ομάδας SAGA είχε σαν σκοπό να αναπτύξει και να πουλήσει σπίτια για τη διαμονή ανθρώπων στο διάστημα και να βοηθήσει ως προς την ενημέρωση και άλλων σχεδιαστών που θα επιθυμούσαν να ασχοληθούν με τον συγκεκριμένο τομέα. Με βάση την απόδοση του Lunark, η εταιρεία στοχεύει να κάνει κάποιες τελικές αλλαγές για βελτιστοποίηση ως προς την σεληνιακή επιφάνεια, αν και θα διατηρηθεί η θεμελιώδης ιδέα του origami. «Όσον αφορά την κατασκευή, πολλά πράγματα θα πρέπει να αλλάξουν, κυρίως ως προς χωροταξικό της κατασκευής», ανέφερε ο Αριστοτέλης.
Η Γροιλανδία είναι ένα παράξενα σκληρό ως προς τη διαβίωση τοπίο και ένα από τα μέρη της Γης που μοιάζουν με το φεγγάρι. Έτσι, οι δύο αρχιτέκτονες δεν χρειάστηκαν να προσπαθήσουν πολύ σκληρά για να προσποιηθούν ότι ήταν στη σεληνιακή επιφάνεια. «Είναι ένα από τα πιο αφιλόξενα και δύσκολα μέρη για τον άνθρωπο στη Γη και το πιο δύσκολο ήταν να φτάσουμε ως εκεί», δήλωσε ο Αριστοτέλης. «Είχαμε ένα διάστημα 40 περίπου ημερών όπου θα μπορούσαμε να στείλουμε ένα εμπορευματοκιβώτιο σε εκείνη την περιοχή με όλο τον εξοπλισμό. Χρειάστηκαν περίπου δύο εβδομάδες για να το στείλουμε από τη Δανία στην ακτή της Γροιλανδίας, με ένα μεγάλο πλοίο. Εμείς είχαμε ήδη φτάσει εκεί από πριν και δημιουργήσαμε το χώρο για το εμπορευματοκιβώτιο» συμπλήρωσε ο αρχιτέκτονας.
Το Lunark έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να προσγειώνεται πλήρως εξοπλισμένο, με τα πάντα στον πυρήνα του, συμπεριλαμβανομένων των επίπλων, των τροφίμων και όλων όσων ακόμα περιέχει. Από το ξεκίνημα τους στην κατασκευή, στις 2 Νοεμβρίου, οι δύο αρχιτέκτονες έκαναν αυτόνομες βάρδιες έτσι ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε περίπτωση να αρρωστήσει ο ένας τον άλλον. Όσον αφορά το φαγητό, οι αρχιτέκτονες έτρωγαν τα ίδια γεύματα κάθε μέρα, φτιαγμένα από πρωτεϊνικά συστατικά σε σκόνη αναμεμειγμένα με λιωμένο πάγο, καθώς και μπάρες πρωτεΐνης. «Κάθε 24 ώρες πηγαίναμε στην παραλία, κόβαμε λίγο πάγο με ένα μεγάλο τσεκούρι και μετά τον λιώναμε ώστε να έχουμε νερό για να πίνουμε, να κάνουμε καφέ και να φτιάχνουμε φαγητό» ανέφερε μεταξύ των άλλων ο Αριστοτέλης.
Το Lunark δημιουργήθηκε με ένα θάλαμο για τουαλέτα, καθώς δεν θα ήταν εφικτό η αφόδευση να γίνεται κάπου εξωτερικά, είτε στη σεληνιακή επιφάνεια είτε στην παρθένα, χιονισμένη γη της Γροιλανδίας. Η τουαλέτα έχει σχεδιαστεί για να διαχωρίζει τα ούρα και τα κόπρανα για ξεχωριστή απόρριψη, όπως ακριβώς λειτουργεί η τουαλέτα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, σύμφωνα με τους αρχιτέκτονες. «Είναι εξαιρετικά βασικό μια στεγνή τουαλέτα, καθώς δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό. Και υπήρχε ένας πολύ απλός ανεμιστήρας για να διώχνει τον αέρα από την τουαλέτα έτσι ώστε να μην υπάρχουν μυρωδιές» ανέφερε ο Αριστοτέλης.
Η κατασκευή των δύο αρχιτεκτόνων, το οποίο ουσιαστικά βασίζει τη λειτουργία του σε μπαταρία, αποτελείται από ένα ισχυρό εξωτερικό πλαίσιο αλουμινίου που καλύπτεται από ηλιακά πάνελ για να αξιοποιεί την υψηλή ανακλαστικότητα του χιονιού και να μεγιστοποιεί την παραγωγή ενέργειας. Το εξωτερικό του Lunark αποτελείται από 328 μεμονωμένα πάνελ, που συνδέονται με μια αεροστεγή εύκαμπτη ραφή, που συμβάλλουν στην ανθεκτικότητά του. Στο εσωτερικό, ένα σύστημα φωτισμού στην οροφή αλλάζει αργά την απόχρωση και τη φωτεινότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας για να αναπαράγει το φυσικό φως και να βοηθάει τους κιρκαδικούς ρυθμούς, το φυσικό, βιολογικό ρολόι του σώματος που διατηρεί τον κύκλο ύπνου-ξυπνήματος. «Τα κιρκαδιανά πάνελ δούλεψαν σε δύο τομείς, τόσο στη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου όσο και στην ψυχική ευεξία», ανέφερε ο Δανός αρχιτέκτονας. «Μέσα από τα κιρκαδιανά πάνελ θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε διαφορετικό φως έτσι ώστε να μία ημέρα να έχει όμορφη ανατολή και την επόμενη ημέρα μια βαρετή, γκρίζα ανατολή. Ήταν κάτι το εξαιρετικά σημαντικό, ένα είδος διακοπής της μονοτονίας των διαφορετικών ημερών και αυτό πραγματικά λειτούργησε πολύ καλά» συμπλήρωσε.
Αν και οι αρχιτέκτονες διέθεταν κάμερες και γενικά προηγμένη τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της νυχτερινής όρασης για τις σκοτεινές περιόδους και μιας διεπαφής ενδιαιτημάτων με μηχανική εκμάθηση, δεν υπήρχαν smartphones, απλά ογκώδη δορυφορικά τηλέφωνα. Είχαν επίσης φορητούς υπολογιστές, αλλά όλα ήταν εκτός διαδικτυακής σύνδεσης. «Δεν μπορούσαμε να συνδεθούμε με κανέναν τρόπο και δεν είχαμε τηλεφωνική λήψη, οπότε όλη η επικοινωνία μας ήταν μέσω δορυφορικού τηλεφώνου και η λήψη ήταν πολύ άσχημη επειδή έπρεπε να το χρησιμοποιήσουμε μέσα στο Lunark και στην Αρκτική», δήλωσε ο Αριστοτέλης. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης είχαν επίσης μια μικρή συσκευή σε μέγεθος τσέπης η οποία λειτουργούσε με ένα μικρό κουμπί, αν και, επειδή οι αρχιτέκτονες βρίσκονταν σε ένα τόσο απομονωμένο σημείο θα χρειάζονταν τρεις ή τέσσερις ημέρες για να φτάσει κάποιος σε αυτούς.
Για προσωπική προστασία είχαν επίσης τυλιγμένα τουφέκια στην πλάτη τους, καθώς έξω από το Lunark κυριαρχούσε απόλυτα η άγρια ζωή. Η ομάδα είδε αρκτικές αλεπούδες, λαγούς της Αρκτικής και μία πολική αρκούδα, αν και δεν χρειάστηκε να την αντιμετωπίσουν. «Η κατασκήνωση μας ερευνήθηκε εξονυχιστικά από μια περίεργη πολική αρκούδα και αυτό ήταν λίγο τρομακτικό», δήλωσε ο Αριστοτέλης. «Δεν την είδαμε μπροστά μας αλλά άφησε τόσο μεγάλα ίχνη που πραγματικά τρομάξαμε. Πάντα κουβαλούσαμε τουφέκια, οπότε ήμασταν προετοιμασμένοι, αλλά από ότι την άλλη δεν έχουμε στρατιωτικό υπόβαθρο, δεν είμαστε ειδικά εκπαιδευμένοι. Είχαμε μια θεμελιώδη εκπαίδευση σε τουφέκι αλλά μόνο αυτό» συμπλήρωσε ο αρχιτέκτονας.
Συμπερασματικά, ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι η αποστολή είχε πολύ ευεργετικές ψυχικές επιπτώσεις στον ίδιο, χωρίς μάλιστα αποκτήσει κάποιο σωματικό πρόβλημα, αν και ο Σόρενσεν εξακολουθεί να έχει νευρική βλάβη στα δάχτυλα των ποδιών του λόγω κρυοπαγήματος, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να αισθανθεί κανένα από αυτά. «Είναι ήδη σαφές για εμένα ότι έχω επιστρέψει στη Δανία διαφορετικός. Νομίζω ότι βλέπω πλέον τα πράγματα πολύ διαφορετικά και άλλαξα ήδη τις προτεραιότητες μου. Ένα πράγμα που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι η ζωή μας εξαρτάται τη ζωή του άλλου και αυτό σε κάνει να ξεπερνάς αυτόματα πολλές από τις διαφορές που έχεις με συνανθρώπους σου» πρόσθεσε ο Αριστοτέλης.
