«Απαγχονισμός» ήταν η αιτία θανάτου του Άντονι Μπουρντέν, του διάσημου Αμερικανού σεφ, που παρουσίαζε τη δημοφιλή τηλεοπτική εκπομπή μαγειρικής “Parts Unknown”. Το γραφείο του εισαγγελέα της Κολμάρ επιβεβαίωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι ο Μπουρντέν απεβίωσε σήμερα το πρωί σε πολυτελές ξενοδοχείο του Κάισερσμπεργκ, στην ανατολική Γαλλία.
«Ενημερωθήκαμε για τον θάνατο δι’ απαγχονισμού του Αμερικανού σεφ σήμερα το πρωί σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο στο Κάισερσμπεργκ, το Le Chambard» δήλωσε ο εισαγγελέας του Κολμάρ, Κριστιάν ντε Ροκινί ντι Φαγιέλ, συμπληρώνοντας ότι σε αυτό «το στάδιο, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να μας κάνει να υποθέτουμε ότι υπήρξε παρέμβαση ενός άλλου προσώπου».
«The Elvis of bad boy chefs» τον αποκάλεσε το CNN. Ήταν μανιώδης καπνιστής. Τη δεκαετία του ’80 παραδέχθηκε ότι είχε απεξαρτηθεί από την ηρωίνη, όμως όσοι τον ήξεραν καλά,υποστηρίζουν ότι δεν άντεχε χωρίς ουσίες. Μετά πέρασε στην κόκα, το LSD και τη μαριχουάνα. Ο Άντονι δεν έπινε ποτέ αλκοόλ στο σπίτι του παρά μόνο όταν έβγαινε έξω. Έτσι λοιπόν, τα λόγια των Αξιωτών του έμειναν και τους λάτρεψε.
«Μέθα, τραγούδα και χόρευε» ήταν η συμβουλή των κατοίκων της Νάξου στον Μπουρντέν όταν αυτός ταξίδεψε στο νησί, χωρίς να γνωρίζει τίποτα και έφτασε να διατυμπανίζει παντού την ομορφιά του. Ο Μπουρντέν αποφάσισε πως ήθελε «να ξεφύγει για λίγο από όλα» και, λίγο-πολύ, να κάνει διακοπές χαλαρά, σαν άνθρωπος, σε αμμουδερές παραλίες και γαλανά νερά. Και επέλεξε τη Νάξο για να εκπληρώσει αυτό του το όνειρο και, παρεμπιπτόντως, να γυρίσει και το πρώτο επεισόδιο του έβδομου κύκλου του «Parts Unknown».
Ο διάσημος σεφ και παρουσιαστής επισκέφτηκε το ελληνικό νησί τον Σεπτέμβριο του 2015 για να βιώσει την κουλτούρα του τόπου, να παρατηρήσει από κοντά το πώς έχει αναπτυχθεί ο τουρισμός του μέσα στη (και παρά την) γενικότερη οικονομική κρίση της χώρας και, όπως λέει και ο ίδιος να «ξεκινήσει χαλαρά άλλη μια χρονιά στην τηλεόραση διατηρώντας το μαύρισμά του από τις καλοκαιρινές διακοπές».
Στο κείμενό του στο site του CNN όπου παρουσιάζει το επεισόδιο της Νάξου, ο Μπουρντέν παραδέχεται πως είχε κάνει ελάχιστη έρευνα για το νησί πριν την επίσκεψή του και πως δεν είχε ιδιαίτερα υψηλές προσδοκίες. Ήξερε πως δεν πηγαίνει σε ένα νησί που παρτάρει (sic) συνέχεια, όπως η Μύκονος, αλλά είχε κάθε διάθεση να μάθει τα πάντα για τη Νάξο κατά την παραμονή του εκεί, μαζί με τους ντόπιους αλλά και μαζί με τους τηλεθεατές. Έφαγε στη Μανίλα και μαγείρεψε στη Νέα Γη του Καναδά, όμως ο Άντονι Μπουρντέν κόλλησε και διαφήμισε τη Νάξο, ένα νησί που λάτρεψε για την απλότητα της φύσης και των γεύσεών του.
Έτσι στο επεισόδιο που προβλήθηκε από το CNN, βλέπουμε τον Μπουρντέν να πίνει ρακή, να τρώει θαλασσινά και ντόπια τυριά, να κάνει ιστιοπλοΐα αλλά και κατάδυση σε ένα ναυάγιο του 20ου αιώνα, να παίρνει μέρος στα πανηγύρια του νησιού, όπου τον τάισαν στο στόμα, σε γιορτή στην Απείραθο, να πίνει μπίρα στην παραλία, να παίρνει υπνάκους και, γενικά, να κάνει τις διακοπές που όλοι θέλουμε να κάνουμε. Το CNN συνόδευσε το οδοιπορικό του Μπουρντέν με έναν πλήρη ταξιδιωτικό οδηγό για τη Νάξο, αλλά και τον φόβο του: «Τελευταία είναι τόσο μεγάλη η φήμη που γνωρίζει η Νάξος, που δεν μπορεί να μην αλλάξει. Και φοβάμαι ότι θα αλλάξει»…
Σε Χανιά και Ζάκυνθο
Η αγάπη του ήταν η Νάξος. Το διατυμπάνιζε παντού, αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να ταξιδέψει από τη μία άκρη της Ελλάδας στην άλλη, για τις ανάγκες της εκπομπής του και να απολαύσει τις ομορφιές και της Ζακύνθου αλλά και των Χανίων.
Στα Ανώγεια, ο σεφ ξεναγήθηκε σε μια στάνη όπου τα «κοπέλια», τα μαυροφορεμένα παλικάρια, σφάζουν ένα πρόβατο, το τεμαχίζουν και το σουβλίζουν, «όπως ακριβώς και οι αρχαίοι». Και όλα αυτά με τη συνοδεία λύρας και άφθονης ρακής. Φαίνεται ότι οι σύγχρονοι Ελληνες δεν πετάνε τη σκούφια τους για καβγά, αλλά για live μουσική και χορό, αφού πριν καλά καλά χωνέψουν το αρνί και το σπληνάντερο, πετάγονται και εκτελούν περίτεχνες χορευτικές φιγούρες στο μαντρί. Και αντί να βγάζουν αλαλαγμούς χαράς, πυροβολούν στον αέρα, γιατί όλα τα κοπέλια είναι πάνοπλα όπως στα γουέστερν. Επομένως, καλό είναι ο τουρίστας να φοράει αλεξίσφαιρο γιλέκο, ήταν τα χιουμοριστικά σχόλια του σεφ.
Στη Ζάκυνθο, όπου το γεύμα σερβίρεται σε μια απομονωμένη παραλία, προσβάσιμη μόνο από τη θάλασσα, το Ναυάγιο, οι εύθυμοι Ζακυνθινοί, νέοι, γέροι και παιδιά, χορεύουν έναν χορό «οn the beach» για να ευχαριστήσουν το τηλεοπτικό συνεργείο. Τα πόδια τους βουλιάζουν στην παχιά άμμο και με τις αδέξιες κινήσεις τους οι χορευτές δεν μοιάζουν τόσο με γνήσιους απογόνους του Οδυσσέα, όπως ήθελε να μας βλέπει ο Μπουρντέν.
Συχνά η κάμερα εστιάζει σε πρόσωπα ανθρώπων της βιοπάλης, όπως αυτά που αντικρίζουμε στην καθημερινή ζωή και όχι στις λαϊφστάιλ εκπομπές. Αυτά τα πρόσωπα είναι ίσως και ό, τι πιο αληθινό έδειξε η εκπομπή, γιατί αυτά έψαχνε ο Άντονι. Την απλότητα. Ταξίδευε σε όλο τον κόσμο κάνοντας την ερώτηση «τι σας αρέσει να μαγειρεύετε;».
Κι αυτό γιατί έμαθε στα απλά, βασικά έμαθε να ζει με το τίποτα, να μην έχει ούτε για το νοίκι, ούτε για τους φόρους, ούτε για να φάει, καθώς βυθιζόταν στα μαύρα όνειρα της ηρωίνης. Κι έτσι όταν ξέφυγε από τα πλοκάμια της, δεν ξέχασε ποτέ την ομορφιά που προσφέρουν οι απλές στιγμές, οι απλές μυρωδιές, οι απλές γεύσεις, οι γνήσιες συνταγές από γνήσιους ανθρώπους.
Η μάχη με την ηρωίνη
Σε συνέντευξή του στην Guardian το 2017, ο Μπουρντέν μίλησε για την πάλη του με τα ναρκωτικά και το πώς κατάφερε να βρει ηρεμία από μια χαοτική κατάσταση, λέγοντας πως «είχα βάλει στην άκρη την ψυχωσική μου οργή, μετά από πολλά χρόνια που ήμουν απαίσιος στους σεφ, καταχρηστικός απέναντι στους σερβιτόρους ενώ έκανα bullying στη λάντζα».
«Σήμερα εξακολουθώ να έχω μια ματαιόδοξη ικανότητα στο να είμαι σαρκαστικός και δυσάρεστος αλλά δεν ουρλιάζω σε κανέναν» είχε πει στην Guardian.
Ο διάσημος σεφ και τηλεοπτικός αστέρας που θα γινόταν 62 χρονών σε λίγες ημέρες, είχε μιλήσει για τον εθισμό του στα ναρκωτικά και το ιστορικό χρήσης ηρωίνης.
«Ήμουν μια δυστυχισμένη ψυχή, με ένα τεράστιο πρόβλημα με ηρωίνη και κρακ. Πλήγωσαμ απογοήτευσα και προσέβαλα πολλούς, πάρα πολλούς ανθρώπους και μετανιώνω γι’ αυτό. Είναι μια ντροπή με την οποία θα πρέπει να συνεχίσω να ζω».
Παγκόσμια φήμη με πλήθος βραβείων στο ενεργητικό του
Ο Μπουρντέν ήταν μάστερ – πρώτα στην κουζίνα και μετά στην τηλεόραση. Μέσω των τηλεοπτικών του εκπομπών και των βιβλίων του, διερεύνησε την ανθρώπινη κατάσταση και βοήθησε το κοινό να σκεφτεί διαφορετικά για το φαγητό, τα ταξίδια και τον ίδιο τους τον εαυτό. Υποστήριξε τους περιθωριοποιημένους πολιτισμούς και αγωνίστηκε για ασφαλέστερες συνθήκες εργασίας για το προσωπικό των εστιατορίων.
Στην πορεία του έλαβε σχεδόν κάθε βραβείο που η βιομηχανία του φαγητού είχε να προσφέρει. Το 2013, οι κριτές του βραβείου Peabody, τίμησαν τον Μπουρντέν και την σειρά του «Parts Unknown» για την «επέκταση των ουρανίσκων και των οριζόντων μας». «Είναι ασεβής, ειλικρινής, περίεργος, ποτέ αμείλικτος» είχαν πει τότε οι κριτές. «Οι άνθρωποι του ανοίγονται και κάνοντάς το αυτό, συχνά αποκαλύπτουν περισσότερα για τις πατρίδες τους. Κάτι που πάντα ήλπιζε να κάνει ένας κλασικός δημοσιογράφος, αλλά δεν καταφέρνει σχεδόν ποτέ».
Αποδεχόμενος το βραβείο του, ο Μπουρντέν περιέγραψε τον τρόπο προσέγγισής της εκπομπής του. «Θέτουμε πολύ απλά ερωτήματα: Τι σε κάνει ευτυχισμένο; Τι τρως; Τι σου αρέσει να μαγειρεύεις; Και σε κάθε μέρος του κόσμου που πηγαίνουμε κάνουμε αυτές τις πολύ απλές ερωτήσεις» είπε, προσθέτοντας: «καταφέρνουμε να παίρνουμε κάποιες πραγματικά εκπληκτικές απαντήσεις».
Το Smithsonian κάποτε τον αποκάλεσε «αληθινό ροκ σταρ» του μαγειρικού κόσμου και τον «Έλβις των κακών σεφ». Το 1999 έγραψε ένα άρθρο στους New Yorker με τίτλο «Μην φάτε προτού το διαβάσετε αυτό» ( Don’t Eat Before Reading This), που έγινε παγκόσμιο best seller το 2000 σε ένα βιβλίο με τίτλο « Kitchen Confidential: Adventures in the Culinary Underbelly». Το βιβλίο αυτό του άνοιξε τις πόρτες για το διεθνές σετ. Αρχικά έγινε παρουσιαστής της εκπομπής «A Cook’s Tour» στο Food Network και στη συνέχεια μετακόμισε στην εκπομπή « Anthony Bourdain: No Reservations» στο Travel Channel. Η εκπομπή αυτή έγινε παγκόσμια επιτυχία, χαρίζοντάς του δύο βραβεία Emmy, και πάνω από 10 υποψηφιότητες.
Στην τηλεοπτική σειρά του μπορούσε να βρεθεί να πίνει μπίρα με τον Μπαράκ Ομπάμα στο Ανόι ή με τον Iggy Pop στο Μαϊάμι. «Είμαι περήφανος για το γεγονός πως έχω δειπνήσει με ποικίλους ανθρώπους όλα αυτά τα χρόνια από υποστηρικτές της Χεζμπολάχ, κομμουνιστές, ακτιβιστές κατά του Πούτιν, καουμπόηδες, μαστουρωμένους, ηγέτες χριστιανικής πολιτοφυλακής, φεμινίστριες, Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς» είχε πει κάποτε. «Σου αρέσει το φαγητό και είσαι ευγενικός στο τραπέζι; Μου δείχνεις φιλοξενία στο ταξίδι μου; Τότε θα καθίσω μαζί σου και θα φάω ένα κομμάτι ψωμί».
