Στη φημισμένη Παραλία Παντελεήμονα στην Πιερία, κάτω από το βυζαντινό κάστρο του Πλαταμώνα, λειτουργεί ένα από τα πιο όμορφα αλλά και πρωτότυπα καταστήματα αναψυχής και μπαρ, μια εντελώς διαφορετική τουριστική επένδυση που σε συνεργασία με το αρχιτεκτονικό γραφείο online design architecture & lighting, των Xρήστου Νταούκα-Γκαρρόνε και Ζωής Μπάμπου, έχει καταφέρει να συνδυάσει αριστουργηματικά την ιστορία μιας κατασκευής 100 και πλέον ετών, την παλιά Γαλαρία μιας σιδηροδρομικής γραμμής με το σήμερα της εστίασης και της αναψυχής.
Ο χώρος της Γαλαρίας, χαρακτηριστικό δείγμα Νεότερης Βιομηχανικής Αρχιτεκτονικής, βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του λόφου του Κάστρου και αποτελεί ουσιαστικά το ανοιχτό βόρειο τμήμα της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής, σε συνέχεια του κλειστού τμήματος –τούνελ– της Σήραγγας του Πλαταμώνα. Η γαλαρία της σιδηροδρομικής γραμμής κατασκευάστηκε από γαλλική εταιρεία το 1916 με σκοπό να συνενώσει την απελευθερωμένη Μακεδονία με την υπόλοιπη Ελλάδα. Άλλωστε, το τρένο ήταν ο μόνος τρόπος σύνδεσης της Κεντρικής Ελλάδας με την υπόλοιπη Ευρώπη άρα και μετακίνησης πληθυσμών και εμπορευμάτων, καθώς το οδικό δίκτυο ήταν σχεδόν ανύπαρκτο.
Στη συνέχεια, το 1940, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, δημιουργήθηκε το πυροβολείο-πύργος μπροστά από την γαλαρία για να ελέγχει το εξαιρετικά στρατηγικής σημασίας πέρασμα. Γαλαρία και πύργος αγκάλιαζαν τη θάλασσα σε μια απίστευτης ομορφιάς τοποθεσία και συντρόφευαν τους ταξιδιώτες του τρένου ως το 2004 όπου και εγκαταλείφθηκε λόγω της Νέας Σιδηροδρομικής Γραμμής και του τούνελ του Πλαταμώνα που κατασκευάστηκαν.
Η Γαλαρία, σε μια περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους και καταγάλανης θάλασσας με αρίστης ποιότητας αμμουδιά και με Γαλάζια Σημαία, έχει μισθωθεί από τον ξενοδόχο της Πιερίας, Γιώργο Τζόβα. Ο επιχειρηματίας, με βάση ένα εξαιρετικό αρχιτεκτονικό σχέδιο, έφτιαξε έναν χώρο αναψυχής κυριολεκτικά πάνω στις ράγες, χρησιμοποιόντας ακόμα και παλιά βαγόνια που φιλοξενούν κάποιες από τις υπηρεσίες του καφέ-αναψυκτηρίου. Μπροστά από το Gallaria, ο άλλοτε μισοπεσμένος πύργος ανακατασκευάστηκε και σήμερα στέκει ξανά όρθιος να θυμίζει άλλες εποχές. Και βέβαια, ένα από τα τεράστια πλεονεκτήματα του χώρου είναι η θάλασσα που σκάει ακριβώς μπροστά στο Gallaria, ενώ και η θέα του απέραντου γαλάζιου είναι μοναδική.
«Για μένα δεν είναι ένα απλό καφέ-αναψυκτήριο, αλλά μια παρακαταθήκη για την παραλία του Παντελεήμονα. Αυτός ήταν και ο στόχος, η προσφορά στον τόπο όπου ζούμε ως οικογένεια» είχε δηλώσει το καλοκαίρι ο κ. Τζόβας στην εφημερίδα Δημοκρατία, σπεύδοντας να τονίσει πως δεν έσπασε ούτε μία πέτρα από το μνημείο, αλλά το αποκατέστησε ώστε να συνεχίσει να γράφει ιστορία.
Το αρχιτεκτονικό γραφείο online design architecture & lighting, όπως αναφέρει για την κατασκευή, εμπνεύστηκε για τον σχεδιασμό του Gallaria από την ιδιαίτερη αύρα του χώρου, τον ήχο του τρένου, την παλιά αμαξοστοιχία, τους μαυρισμένους από την κάπνα τοίχους και την κίνηση των βαγονιών. Η αρχιτεκτονική επέμβαση αφορά στη γαλαρία, στο ανοιχτό με αψίδες βόρειο τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής μέχρι το σημείο που αρχίζει το τούνελ, στον Πύργο-Πυροβολείο, καθώς και στον ανοιχτό χώρο γύρω από αυτήν.
Η γραμμή, ο πύργος, η γαλαρία χαρακτηρίζονται ως μνημεία σύμφωνα με το Φ.Ε.Κ. 358/Β΄/21-3-2005 και προστατεύονται από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας καθώς και από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας.
Στο εσωτερικό της γαλαρίας προέκυψαν τελικά τέσσερις ουσιαστικά κατασκευές που θυμίζουν εμπορικά βαγόνια τρένου του περασμένου αιώνα, με μεταλλικό σκελετό και επενδυμένα με ξύλο, εδραιωμένα στις υπάρχουσες σιδερένιες ράγες, φιλοξενώντας τις χρήσεις των BAR, των βοηθητικών χώρων και των WC. Για την προστασία των παλιών σιδερένιων γραμμών δημιουργήθηκε ένα υπερυψωμένο δάπεδο, στηριζόμενο σε μεταλλικό σκελετό, το οποίο σημειακά γίνεται γυάλινο για την θέαση τους με διακριτικό φωτισμό. Στον πέτρινο τοίχο της σήραγγας ξεδιπλώνεται μόνιμα η φωτογραφική ιστορία του μνημείου, των τρένων, του ΟΣΕ και της γύρω περιοχής με αποτέλεσμα ο χώρος να μεταμορφώνεται σε χώρο πολιτισμού και αναψυχής.
Ταυτόχρονα, δίνεται έμφαση στον βιομηχανικό χαρακτήρα του μνημείου με την επιλογή σιδερένιων κουφωμάτων, στο γκρι χρώμα του γραφίτη, σε όλα τα αψιδωτά ανοίγματα που ανοίγουν με κατασκευές υαλοκουρτινών, αφήνοντας το μνημείο ανοιχτό στο μεγαλύτερο κομμάτι του. Σημειώνεται, επίσης, ότι μεγάλο μέρος των κατασκευών που αφορούν σε έπιπλα και φωτιστικά έγιναν αποκλειστικά από τους μελετητές με σκοπό τον σεβασμό της αυθεντικότητας του μνημείου. Το τέλος της γαλαρίας οδηγεί στην αρχή του σκοτεινού τμήματος του τούνελ, όπου και αφήνεται είσοδος για ελεύθερη πρόσβαση περιπατητών μέχρι και τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό του Πλαταμώνα, μία διαδρομή που για χρόνια μαγεύει τους επισκέπτες.
Ο πύργος συντηρήθηκε και εξωτερικά πλαισιώνεται από χώρους πρασίνου, αναδεικνύοντας το ανάγλυφο της πέτρας του μέσω νυχτερινού φωτισμού, ενώ εσωτερικά δημιουργήθηκαν δύο εκθεσιακοί χώροι, σε διάταξη Π, πάνω σε μια αυτοφερόμενη μεταλλική κατασκευή. Ο εξωτερικός χώρος διμορφωθηκε κατάλληλα τόσο για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών όσο και για την διατήρηση του φυσικού κάλλους.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο πολυχώρος Gallaria λειτουργεί όλο το χρόνο και τους χειμερινούς μήνες από τις 11 το πρωί ως τη 1 μετά τα μεσάνυχτα.
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΕΘΟΣ
Στοιχεία Έργου
Αρχιτεκτονική μελέτη – κατασκευη: online design architecture & lighting / Xρήστος Νταούκας- Γκαρρόνε, Ζωή Μπάμπου
Συνεργάτες – ομάδα σχεδιασμού:
Νικόλαος Φώτας – πολιτικός μηχανικός
Εύα Μαμούρη – αρχιτέκτων μηχανικός-μουσειολόγος
Κατερίνα Βογιατζή – interior designer
Στατική Μελέτη: Γεώργιος Καλύβας
Η/Μ Μελέτη: Μιχάλης Μπουμπουλέντρας
Φωτογραφίες: Nikos Vavdinoudis – Christos Dimitriou / studiovd.gr
