Η παλίρροια αποτελεί ένα διαχρονικά συναρπαστικό θέαμα: δύο φορές την ήμερα, τα κύματα υποχωρούν από την ακτή προτού διογκωθούν ξανά. Το Portugieser Yacht Club Moon & Tide περιλαμβάνει ένδειξη της παλίρροιας, η οποία ενημερώνει τον κάτοχο του ρολογιού για την επόμενη επανάληψη του φαινομένου. Αυτό καθίσταται εφικτό χάρη σε μια σειρά τροχών, η οποία μεταφράζει τον ρυθμό των ωρών στη διαρκώς μεταβαλλόμενη χρονολογική ακολουθία της πλημμυρίδας και της άμπωτης.
Ο ρυθμός της παλίρροιας είναι τόσο παλιός όσο και η ίδια η Γη. Καθώς η παλίρροια υποχωρεί, η στάθμη του νερού χαμηλώνει από την ακτή μέχρι να φτάσει στη φάση της άμπωτης. Σε αυτό το σημείο, η θάλασσα αρχίζει να φουσκώνει ξανά μέχρι να φτάσει στη φάση της πλημμυρίδας. Στη Wadden Sea, μια περιοχή στον υγρότοπο μεταξύ της Δανίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας, ο σταθερός ρυθμός της παλίρροιας δημιούργησε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα βιολογικής ποικιλότητας που υπάρχουν στη Γη. Η παλίρροια και η άμπωτη, όμως, αποτελούν ζωτικής σημασίας φαινόμενα και για τη ναυσιπλοΐα. Κατά τη διάρκεια της πλεύσης ενός σκάφους κοντά στην ακτή, ο πλοίαρχος πρέπει να ελέγχει τους παλιρροιακούς πίνακες προκειμένου να μη κινδυνέψει να προσαράξει. Για τον λόγο αυτό, η μελέτη του φαινομένου της παλίρροιας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ναυτικής εκπαίδευσης.
Η Σελήνη έλκει το νερό, ενώ η περιστροφή της Γης το διασκορπίζει
Ο Έλληνας ναυτικός Πυθέας αναγνώρισε τη σύνδεση μεταξύ του φυσικού φαινομένου της παλίρροιας και της σελήνης, ήδη από τον 4ο π.Χ. αιώνα. Από την ακτή, είναι ιδιαίτερα εμφανές ότι το φεγγάρι που εντοπίζεται στη φάση της πλημμυρίδας, επανέρχεται σχεδόν στην ίδια θέση στον ουρανό στη μεθεπόμενη πλημμυρίδα. Το 1609, ο Γερμανός αστρονόμος, Johannes Keppler, ήταν ο πρώτος που κατέληξε σε μια θεωρία σύμφωνα με την οποία το φεγγάρι έλκει το νερό των ωκεανών, προκαλώντας έτσι το φαινόμενο της παλίρροιας.
Πράγματι, η παλίρροια δημιουργείται από τη σύνθετη αλληλεπίδραση της βαρύτητας και της φυγόκεντρου δύναμης μεταξύ της Γης, της σελήνης και του ήλιου. Στην πλευρά της Γης που βρίσκεται απέναντι από τη σελήνη, η βαρυτική έλξη της σελήνης τραβάει το νερό, δημιουργώντας το φαινόμενο της πλημμυρίδας. Όμως, μία παρόμοια άνοδος της στάθμης του νερού δημιουργείται και στην πλευρά της Γης που δεν έχει οπτική επαφή με τη σελήνη. Αυτό είναι αποτέλεσμα των φυγόκεντρων δυνάμεων που δημιουργούνται από την περιστροφή της Γης. Περίπου όπως συμβαίνει με τα ρούχα σε ένα στεγνωτήριο, η μάζα του νερού ωθείται προς τα έξω από την επίδραση των φυγόκεντρων αυτών δυνάμεων.
Η ώρα της πλημμυρίδας μεταβάλλεται διαρκώς
Η Γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονα της μία φορά κάθε 24 ώρες και, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δημιουργούνται οι δύο φάσεις της παλίρροιας και της άμπωτης. Οι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται την περιστροφή της Γης και, έτσι, δημιουργείται η εντύπωση ότι το νερό αποτραβιέται από τις ακτές και, στη συνέχεια, επανέρχεται. Γιατί, όμως, το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται σε διαφορετική ώρα κάθε μέρα; Κατά τη διάρκεια του χρόνου που χρειάζεται η Γη για να ολοκληρώσει μια περιστροφή, το φεγγάρι επίσης μετακινείται λίγο. Έτσι, στην επιφάνεια της Γης, χρειάζονται 24 ώρες και 48 λεπτά προκειμένου τα δύο σώματα να ευθυγραμμιστούν. Συνεπώς, ο χρόνος μεταξύ των δύο πλημμυρίδων είναι ακριβώς 12 ώρες και 24 λεπτά. Αν, για παράδειγμα, η πλημμυρίδα δημιουργηθεί τα μεσάνυχτα, οι επόμενες θα δημιουργηθούν στις 12:24 και στις 0:48 αντίστοιχα.
Ο επιβραδυντικός μηχανισμός που υπλογίζει την παλίρροια
H ένδειξη της παλίρροιας στο Portugieser Yacht Club Moon & Tide εμφανίζει τις ελαφρώς μεταβαλλόμενες ώρες της πλημμυρίδας στο καντράν. Κατά τη διάρκεια των 12 ωρών και 24 λεπτών που μεσολαβούν μεταξύ δύο πλημμυρίδων, η ένδειξη περιστρέφεται κατά περίπου 24 λεπτά στην 12-ώρη κλίμακα. Η ενέργεια που χρειάζεται για τη μετατόπισή της, προέρχεται από τον τροχό του μηχανισμού των ωρών. Η πρόκληση που είχαν να αντιμετωπίσουν οι σχεδιαστές ήταν η μετατροπή του γρήγορου ρυθμού μεταβολής των ωρών στην πολύ πιο αργή περιστροφή του δίσκου της παλίρροιας.
Ένας μηχανισμός μείωσης των στροφών που αποτελείται από τρία γρανάζια μεγάλης ακρίβειας, επιβραδύνει τη περιστροφή τόσο ώστε ο δίσκος της παλίρροιας να περιστρέφεται γύρω από τον άξονα του, σε ακριβώς 14,76 ημέρες. Η ένδειξη της παλίρροιας είναι ενσωματωμένη στον μηχανισμό 82835 και αποτελείται από 49 διαφορετικά μέρη.
Μετά από 100 χρόνια, η ένδειξη θα έχει χάσει μόλις 19 λεπτά
Δεδομένου ότι η ένδειξη διαρκώς περιστρέφεται, δείχνει πάντα την κατά προσέγγιση ώρα της επόμενης πλημμυρίδας. Αν το βέλος δείχνει την ώρα 12 στις 10 το πρωί, τότε η επόμενη πλημμυρίδα θα είναι λίγο αργότερα από τις 12 διότι, κατά τις δύο επόμενες ώρες, ο δίσκος της παλίρροιας θα μετακινηθεί επίσης λίγο ακόμη. Από την αντίθετη πλευρά μπορεί κανείς να διαβάσει την κατά προσέγγιση ώρα της επόμενης άμπωτης. Οι ακριβείς ώρες τις παλίρροιας και της άμπωτης εξαρτώνται από το γεωγραφικό μήκος. Συνεπώς, η ένδειξη θα πρέπει να ρυθμιστεί αρχικά χρησιμοποιώντας τους πίνακες της παλίρροιας για κάποιο συγκεκριμένο σημείο, όπως η Νέα Υόρκη, η Λισαβώνα ή το Σίδνεϋ. Με βάση τα παραπάνω, η απόκλιση θεωρητικά προσεγγίζει τα 10 λεπτά ανά 100 χρόνια. Η ένδειξη λειτουργεί με αξιοπιστία σε όλες τις ακτές που παρατηρούνται 2 ισχυρές παλίρροιες κάθε μέρα.
Η ένδειξη της φάσης της Σελήνης εμφανίζει και τις παλίρροιες συζυγιών και τετραγωνισμών
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό του Portugieser Yacht Club Moon & Tide είναι η διπλή ένδειξη της φάσης της σελήνης, η οποία πλέον περιλαμβάνει μια ειδική επιγραφή καθώς και πληροφορίες για την ένταση της παλίρροιας. Στις φάσεις της πανσελήνου και τις νέας σελήνης, η Γη, το φεγγάρι και ο ήλιος ευθυγραμμίζονται. Κάτω από αυτόν τον σχηματισμό, οι παλιρροιακές δυνάμεις είναι αθροιστικές και δημιουργούν τη «παλίρροια συζυγιών»- μια ιδιαιτέρως δυνατή πλημμυρίδα. Στη φάση της ημισελήνου όμως, ο ήλιος και η σελήνη σχηματίζουν ορθή γωνία. Το αποτέλεσμα είναι μια ασθενέστερη πλημμυρίδα, που ονομάζεται «παλίρροια τετραγωνισμού».
Ο τρόπος με τον οποίο η στάθμη του νερού ανεβαίνει καθορίζεται από τη γεωγραφική θέση και τη φυσική διαμόρφωση της ακτής. Ενώ η άνοδος της στάθμης του νερού σε μια ανοιχτή θάλασσα είναι περίπου 30 εκατοστά, κατά τη διάρκεια μιας παλίρροιας συζυγιών, η στάθμη της θάλασσας στον Κόλπο Φάντυ του Καναδά, μπορεί να ανέβει έως και 20 μέτρα. Έτσι, ο καπετάνιος κάθε πλοίου συνιστάται να συμβουλεύεται το καντράν του Portugieser Yacht Club Moon & Tide.
IWC Portugieser Yacht Club Moon & Tide
Ref. IW344001
Diameter: 44.6 mm
Height: 14.4 mm
Material: Pink gold
Water resistance: 60 m
Movement: Cal. 82835
Functions: Time; date; double-hemisphere moon phase; spring and neap tide indicator; and high and low tide display
Frequency: 28,800 beats per hour (4 Hz)
Power reserve: 60 hours
Strap: Blue rubber strap with textile inlay
Limited edition: No
Availability: At boutiques and retailers from November 2020
Price: 35,000 Swiss francs
For more, visit Iwc.com.
