Ο Zhang Yiming κατάφερε να αναδείξει την εταιρεία του ByteDance σε μία εκ των πιο επιτυχημένων των κινεζικών τεχνολογικών κολοσσών. Ωστόσο, την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε ότι παραιτείται ως Διευθύνων Σύμβουλος, μόλις 38 ετών, και έτσι έγινε ο τελευταίος νέος επιχειρηματίας στην αχανή Κίνα που εγκαταλείπει τη θέση του ενώ οδηγούσε μια εταιρεία προς την άνοδο.
Ο Zhang, ο οποίος δημιούργησε το δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης Tiktok ByteDance στο Πεκίνο πριν από εννέα χρόνια, ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι θα αναλάβει νέο ρόλο στην εταιρεία στο τέλος του τρέχοντος έτους και πως θα επικεντρωθεί στη μακροπρόθεσμη στρατηγική της.
«Από τις αρχές του έτους, έχω περάσει πολύ χρόνο να σκεφτώ πώς να οδηγήσω καλύτερα την εταιρεία σε πραγματικές μακροπρόθεσμες ανακαλύψεις», έγραψε ο Zhang σε επιστολή του προς τους υπαλλήλους, μία επιστολή που δημοσιεύτηκε και στον Τύπο. Πρόσθεσε ότι έλαβε την απόφαση μετά από αρκετούς μήνες σκέψης και ότι θέλησε να αφήσει πίσω τις «καθημερινές ευθύνες» που δεν του επέτρεπαν να δείχνει μεγαλύτερο βάρος «σε μακροπρόθεσμες πρωτοβουλίες».
«Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω κάποιες από τις δεξιότητες που κάνουν έναν ιδανικό διευθυντή», είπε. «Δεν είμαι πολύ κοινωνικός, προτιμώ τις μοναχικές δραστηριότητες όπως το να είμαι online, να διαβάζω, να ακούω μουσική και να ονειρεύομαι το τι μπορεί να είναι δυνατό» ανέφερε.
«Νομίζω ότι δεν πέτυχα όσο ήλπιζα τους στόχους μου στους τομείς των νέων στρατηγικών ευκαιριών, της οργανωτικής διαχείρισης και της κοινωνικής ευθύνης», πρόσθεσε ο Zhang στην ανακοίνωσή του.
Ο Liang Rubo, συνιδρυτής και επικεφαλής ανθρώπινων πόρων της ByteDance, θα διαδεχθεί τον Zhang ως CEO της ByteDance.
Η απόφαση του Zhang να αποχωρήσει μπορεί να φαίνεται περίεργη, ειδικά σε σύγκριση με τα επαγγελματικά μονοπάτια που ακολουθούν οι ομόλογοι του στις εταιρείες τεχνολογίας της Δύσης. Η ByteDance γνώρισε μία εκρηκτική άνοδο τα τελευταία δύο χρόνια.
Ο Zhang ήταν εκείνος που πρωτοστάτησε σε μεγάλες εξαγορές που βοήθησαν την ByteDance να γίνει παγκόσμιο όνομα, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας του 2017 για το Musical.ly, μια εφαρμογή κοινής χρήσης βίντεο που η ByteDance τη συγχώνευσε με το TikTok. Η δημοτικότητα της εμβληματικής εφαρμογής της έχει εκτοξευθεί στα ύψη, καθιστώντας την μία από τις μόνες εφαρμογές που δημιουργούνται στην Κίνα και έχουν σημαντική έλξη εκτός της αγοράς της.
Ακόμα και μετά την εμπλοκή του TikTok σε μια δραματική μάχη στις Ηνωμένες Πολιτείες πέρυσι για σχετικές ανησυχίες ότι η εφαρμογή ενέχει κίνδυνο εθνικής ασφάλειας, κατάφερε να αποτρέψει την απαγόρευση και να παραμείνει εξαιρετικά δημοφιλής. Σήμερα έχει περίπου 100 εκατομμύρια χρήστες μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Bloomberg έχει αναφέρει ότι η αξία της εταιρείας αποτιμάται σήμερα στα 250 δισεκατομμύρια δολάρια.
«Ο Ζανγκ είναι ένας νέος μηχανικός λογισμικού χωρίς σημαντική επιχειρηματική εμπειρία και ξαφνικά βρέθηκε να διευθύνει μία τεράστια εταιρεία σε ταχέως μεταβαλλόμενες αγορές ενώ λειτουργούσε σε ένα πολύ περίπλοκο ρυθμιστικό και πολιτικό περιβάλλον», δήλωσε ο Brock Silvers, επικεφαλής της επενδυτικής φίρμας Kaiyuan Capital με έδρα το Χονγκ Κονγκ.
Ενώ ο διορισμός του Liang ως Διευθύνοντος Συμβούλου δείχνει ότι η εταιρεία δεν αλλάζει στρατηγική, πρόκειται για μία ανεπιθύμητη από τις αγορές εξέλιξη. «Οι ιδρυτές που εγκαταλείπουν ξαφνικά την τεράστιας επιτυχίας επιχείρηση τους μπορεί να σηματοδοτήσουν σημαντικές αρνητικές αλυσιδωτές αντιδράσεις στις δημόσιες αγορές», πρόσθεσε ο Silvers.
Η κίνηση του Zhang Yiming, ωστόσο, ακολουθεί παρόμοιες αποφάσεις ορισμένων από τους συνομηλίκους του. Ο Colin Huang Zheng, ο 41χρονος ιδρυτής της εταιρείας ηλεκτρονικού εμπορίου Pinduoduo (PDD), ανακοίνωσε τον Μάρτιο ότι θα παραιτηθεί ως πρόεδρος για την επίτευξη άλλων στόχων, συμπεριλαμβανομένου του παιδικού ονείρου του να γίνει επιστήμονας ή ερευνητής. Είχε πάρει την εταιρεία από το τίποτα σε μια πλατφόρμα ικανή να ανταγωνιστεί την Alibaba σε λιγότερο από μια δεκαετία.
Την ίδια στιγμή, ο Κινέζος Πρόεδρος Xi Jinping ζητά περιορισμούς στον τομέα του Διαδικτύου για τη «διατήρηση της κοινωνικής σταθερότητας». Μάλιστα, οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές επέβαλαν πρόστιμα ρεκόρ στην Alibaba (BABA), διέταξαν την αναθεώρηση της χρηματοοικονομικής θυγατρικής της, Ant Group και ξεκίνησαν αντιμονοπωλιακές έρευνες για την Tencent (TCEHY) και τη Meituan.
Οι ηγέτες της τεχνολογίας που διατηρούν στενούς δεσμούς με τις εταιρείες τους κινδυνεύουν να παγιδευτούν σε αυτό το κύμα καταστολής. Ο συνιδρυτής της Alibaba, Jack Ma, ο οποίος παραιτήθηκε από εκτελεστικός πρόεδρος το 2019, υπόκειται το τελευταίο διάστημα σε έντονο έλεγχο αφού επέκρινε τους δημοσιονομικούς ρυθμιστές το περασμένο φθινόπωρο. Ο Μα, ο οποίος ήταν διάσημος για την ειλικρίνεια του και τις δημόσιες δηλώσεις του κατα του καθεστώτος, από τότε βρίσκεται εκτός προσκηνίου.
Από τις ειδήσεις στο TikTok
Η ιδέα του Zhang βασίστηκε στις προσωπικές προτάσεις. «Ακριβώς όπως το Facebook συνδέει ανθρώπους με ανθρώπους και η Uber συνδέει ανθρώπους με οχήματα», αυτό το προϊόν «συνδέει τους ανθρώπους με πληροφορίες», ανέφερε. Έτσι ο Zhang και η ομάδα του οδηγήθηκαν στην τεχνητή νοημοσύνη για την οποία όμως γνώριζαν ελάχιστα. Κανείς τους δεν ήξερε να δημιουργήσει έναν εξελιγμένο αλγόριθμο οπότε άρχισαν από την αρχή και έμαθαν στην πορεία. Ο αλγόριθμος παίρνει εκατοντάδες σημεία δεδομένων για τον χρήστη και «μαθαίνει» τι θέλει για να τον κρατήσουν στην εφαρμογή.
Την ίδια λογική έχει το Twitter και το Facebook ωστόσο με διαφορετική ταχύτητα. Το Facebook στηρίζεται στην εκτίμηση ότι οι χρήστες ενδιαφέρονται για τους άλλους χρήστες και θέλουν να βλέπουν πράγματα που τους κάνουν να αισθάνονται μέρος της κοινότητας. Η ByteDance από την άλλη θεωρεί πως αυτό που ενδιαφέρει έναν χρήστη δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ενδιαφέρει έναν φίλο του.
Το αποτέλεσμα ήταν η «Jinri Toutiao», μια εφαρμογή ειδήσεων που χρησιμοποίησε τον αλγόριθμο του Zhang για να δημιουργήσει μια προσαρμοσμένη λίστα άρθρων και βίντεο με βάση τις συνήθειες ανάγνωσης των χρηστών.
Μετά την Toutiao, το 2016 έφτιαξαν την Douyin ή όπως είναι γνωστό στη Δύση, το TikTok. Αυτή τη φορά όμως έπεσαν πάνω σε ισχυρό ανταγωνισμό και την startup «Kuaishou» (εφαρμογή video-sharing), η οποία είχε καταφέρει να συγκεντρώσει κεφάλαια από την Tencent Holdings. Η επιτυχία της Douyin κατάφερε όμως να φέρει πολύ περισσότερες επενδύσεις από τους αντιπάλους της και συγκεκριμένα πάνω από 1 δισ. δολάρια, συμπεριλαμβανομένων κεφαλαίων από επενδυτές όπως η Sequoia Capital.
Το 2017 η ByteDance εξαγόρασε την Musical.ly, μια startup με γραφεία στη Σαγκάη και στην Καλιφόρνια. Στην εφαρμογή αυτή, οι χρήστες μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα βίντεο 15 έως 60 δευτερολέπτων συγχρονίζοντας τις κινήσεις τους με μουσική. Όταν η ByteDance αγόρασε την startup είχε ήδη 200 εκατομμύρια χρήστες, πολλοί εκ των οποίων ήταν νέοι και Αμερικάνοι. Παράλληλα, η ByteDance έτρεχε το TikTok και τον Αύγουστο του 2018 συγχώνευσε τις δύο πλατφόρμες με την επωνυμία TikTok.
