Εκτός απ τους τρείς, άντε τέσσερις, μεγάλους εκδοτικούς οίκους της χώρας, που αγωνίζονται σε έναν τομέα εμπορικά αδυσώπητο, με βιβλιοπωλεία που δεν πληρώνουν, υψηλές φορολογίες, υπερτίμηση χαρτιού και εταιρικά έξοδα διογκωμένα αφόρητα λόγω κρίσης, οι υπόλοιποι, ή κλείσανε ή κλείνουν. Μέσα σ αυτή τη λαίλαπα, για το βιβλίο, που οι Έλληνες δε λατρέψαμε ποτέ, πάρα μόνο τις εποχές του νεοπλουτισμού, ως στοιχείο ντεκό με τα χρώματα του σαλονιού, πολλοί εκδοτικοί οίκοι έχουν εμφανιστεί οι οποίοι ζητούν απ τους συγγραφείς να χρηματοδοτούν τα βιβλία τους.
Γράφει η Αλεξάνδρα Τσόλκα
Και, ναι, οι Έλληνες αν και δεν διαβάζουμε, πιστεύουμε πως έχουμε πράγματα σημαντικά να πούμε και γράφουμε μανιωδώς, σε μια παράδοξη αντίφαση ιδανική για μελέτη κοινωνιολόγων και άλλων, ίσως επιστημόνων διαφορετικών κλάδων. Να όμως, μια περίπτωση, απ αυτές, που αξίζουν αναφοράς, ανάλυσης και αυθόρμητου θαυμασμού: οι εκδόσεις Κέλευθος!
Καλαίσθητα βιβλία, με ιδιαιτέρους τίτλους και συγγραφείς και μια έμφαση σε θέματα ψυχολογίας και λιγότερο λογοτεχνίας από την Γαλλία και την Ιταλία, κυρίως. Προσεγμένες εκδόσεις, που θυμίζουν τον παλιό πλούσιο καιρό με τη σπουδή στην αισθητική, με μικρό αλλά ήδη, σημαντικό έργο. Το αξιοθαύμαστο εκτός απ την εκδοτική δουλειά, βρίσκεται και στο ποιοι είναι οι έκδοτες γιατί ο «Κέλευθος» έχει δημιουργηθεί απ τον Γεώργιο Βεσσάλα, αιματολόγο και μεταμοσχευτή νωτιαίου μυελού, τη σύζυγο του Άννα Πλεύρη, παιδίατρο με τεράστιο ερευνητικό έργο, την Γιοβάννα Βεσσάλα, ειδική παιδαγωγό με τίτλους σπουδών και αφοσίωση στο αντικείμενο της αξιοθαύμαστη αν μη τι άλλο και τον Σπύρο Βεσσάλα, που έχει επωμιστεί τον συντονισμό τον εμπορικό των επίλογων ψυχής όλων των υπολοίπων αυτής της μοναδικής οικογένειας.
Οι εκδόσεις, τα βιβλία τους, δεν έχουν σαν στόχο να τους καθιερώσουν εμπορικά, να τους κάνουν πλούσιους –πράγμα αδύνατο στο χώρο, ούτως ή άλλως- ή να τους χαρίσουν όποια δημοσιότητα. Οι σεμνοί και χαμηλών τόνων αυτοί άνθρωποι, βγάζουν βιβλία απ αυτά που οι ίδιοι θα θελαν να διαβάσουν, που ψηλώνουν το νου, που αφήνονται στην ουσιαστική επικοινωνία με το μεγαλύτερο και το σπουδαίο του πνεύματος μας και που γίνονται οδηγοί ζωής.
«Το σύμπλεγμα του Τηλέμαχου» του Massimo Recalcati, έρχεται να προσθέσει στο Οιδιπόδειο και το Ηλέκτρειο σύμπλεγμα, αυτό για τα παιδιά και την ακμιακή δύση του πατέρα, σε αρχετυπικές, μύχιες, ανεξερεύνητες, εσωτερικές γωνίες όλων μας!
Διαβάζουμε, επεξηγηματικά: «Αντίθετα με τον Οιδίποδα, που πέφτει τυφλωμένος από ενοχή για την εγκληματική του επιθυμία, αντίθετα με τον Νάρκισσο, που θαμπώνεται από τη στείρα ομορφιά της εικόνας του, ο Τηλέμαχος ατενίζει το πέλαγος με μάτια ορθάνοιχτα αναζητώντας τον πατέρα, το Νόμο του πατέρα. Τα σημερινά παιδιά μοιάζουν στον Τηλέμαχο. Ψάχνουν με το βλέμμα αυτό(ν) που θα επιστρέψει από τη θάλασσα, αναζητούν το Νόμο που θα τους ανοίξει νέους ορίζοντες.
Γιατί ο πατέρας, αν και δεν είναι ο κάτοχος του Νόμου, αν και δε γνωρίζει το έσχατο νόημα της ζωής, καταδεικνύει ωστόσο μέσα απ τη σαρκωμένη μαρτυρία της ύπαρξης του, ότι είναι δυνατόν – είναι ακόμα δυνατόν- να σηματοδοτήσει αυτό τον κόσμο, να μεταδώσει την επιθυμία, να μιλήσεις για το μέλλον, να πει στο Τηλέμαχο ότι ακόμα δεν έχουν συμβεί τα πάντα, ότι ακόμα δεν τα έχουμε δει όλα. Να καταστήσει εντέλει, το Παιδί, αληθινό κληρονόμο για τον κόσμο, αλλά και ανακαλύψει καινούργια νοήματα του κόσμους, καινούριους κόσμους νοήματος…»…
«… Σκοτείνιασε η ανάσα του, τα πόδια σκλήρυναν, ο χτύπος των φτερών κι ο χτύπος του αίματος σταμάτησαν ταυτόχρονα. Το βάρος της πεταλούδας είχε καταλήξει στην καρδιά του, άδειο σαν μια κλειστή γροθιά…»… Από την λογοτεχνική τους σειρά, ξεχωρίζουμε «Το βάρος της πεταλούδας», του γνωστού μας από άλλες εκδόσεις τους στην Ελλάδα, Erri De Luca, ιδρυτικό μέλος της ακροαριστερής πολιτικής οργάνωσης Λότα Κοντίνουα, αλλά και συγγραφέας, ποιητής, σεναριογράφος, σκηνοθέτης και ηθοποιός. Κατακόκκινο βιβλιαράκι, με φετιχιστική σχεδόν βιβλιοδεσία, απ τις παλιές καλές δουλειές του είδους, σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου, μιλά για τα γηρατειά, τη φύση, τη μοναξιά, την ελευθερία των ψηλών βουνών, την αίσθηση ελευθερίας και πετάγματος του ύψους…
«… Περιμένω το πρώτος σκοτάδι, που σβήνει τη σκιά απ τον απέναντι βράχο. Μόλις φύγει, ξεμυτίζει το πρώτο αστέρι πάνω από τον Φάνες και οι βαθμοί θαλπωρής κατεβαίνουν κλιμακωτά, χαρούμενοι και σβέλτοι. Ο επισκέπτης ενός δέντρου πρέπει ν αποσύρεται την ώρα που φεύγουν οι ίσκιοι. Υπάρχουν στα βουνά δέντρα – ήρωες, στημένα πάνω από το κενό, μετάλλια στο στήθος των γκρεμών. Ανεβαίνω κάθε καλοκαίρι να επισκεφθώ κάποιοι απ αυτά. Προτού φύγω, καβαλικεύω ένα κλαδί του πάνω απ το κενό. Τα ξυπόλυτα πόδια δέχονται το γαργάλημα του καθαρού αέρα πάνω από εκατοντάδες μέτρα. Το αγκαλιάζω και το ευχαριστώ που αντέχει…».
Σε πείσμα των καιρών, λοιπόν, υπάρχει η ουσία και η μεγαλοσύνη ανθρώπων, που μακριά από συστήματα και προβολές, κάνουν δουλειά με τις ψυχές και το πνεύμα και μας πλουτίζουν όλους…
*κέλευθος στα αρχαία ελληνικά θα πει δρόμος.
